Civangate Skandalı

Cümleten selamlar. Bu yazıda konumuz civangate skandalı olarak da anlatım bulan büyük bir skandal. Mevzunun civangate olarak adlandırılmasının sebebi esasen ABD’de 1974 te başkan Nixon’ın görevi bırakmasına sebep olmuş hadisenin watergate olarak adlandırılması ve Türk basınının olayı siyasete dökme çabasıdır.

Engin Civan Kimdir ?

Efenim bu hikayede başrol oyuncumuz dönemin Emlak Bankası genel müdürü Engin Civan. Engin Civan 80’lerde parlamış Turgut Özal’ın prenslerindendir. Kendisi 1954 İstanbul doğumlu olup üniversite tahsilini ABD’de tamamlamıştır. 89-91 yılları arası Emlak Bankasında genel müdür yardımcılığı yapan Civan, Denizcilik Bankasında Genel Müdürlük yapmasını müteakip Emlak Bankasına Genel Müdür olarak atanmıştır. Hikayede bundan sonra başlar zaten.

Emlak ve Eytam Bankası Nedir ?

Şimdi olayı anlamanız için emlak bankasını biraz anlamanız lazım. Emlak bankası 1926 senesinde kurucumuz Atatürk tarafından inşaat sektörünün finansmanı ve konut kredilerine halkımızın rahat erişimi için kurulmuş bir bankadır. Banka %100 sermayesi kamuya ait olan bir bankadır. Bankanın kuruluşta adı Emlak ve Eytam Bankasıdır. Eytam kelime anlamı olarak yetimler demektir aslında ama bankayla ne alakası olduğunu halen çözebilmiş değilim. Bilen varsa yoruma bıraksın.

Emlak bankası diğer kamu bankalarından farklı olarak başlangıçta sadece gayrimenkul ipoteği alarak ve sadece inşaat sektöründeki firmaları kredilendirerek faaliyet gösteriyordu. Özellikle Saraçoğlu Mahallesi, Ataköy projeleri gibi oldukça ünlü yapıları vardır. Bugün hala Ataköy’e (İstanbul) gitseniz emlak bankası tarafından yapılmış olan projeleri görebilirsiniz. Yine 99′ depreminde Kocaeli’de doğru düzgün ayakta kalan yapılardan biri emlak bankasının yaptığı Yahya Kaptan konutlarıdır ki bu kurumun oldukça sağlam yapılar inşaa ettiğini gösteriyor.

Emlak bankası o dönemde insanlardan arsa satın alıp bizzat kendisi de projeye girebildiği gibi bu sektörde faaliyet gösteren firmalara kredi verebiliyor ve yine bir kamu bankasının daim stratejisi olan finansmanın halk sathına yayılması kapsamında konut kredisi de veriyordu.

Şu bilgiyi de verelim. Emlak Bankası iyiydi hoştu ama bankanın genel müdürlüğü ateşten gömlekti. Engin Civan da dahil olmak üzere Bankada genel müdürlük yapmış 9 genel müdür bankadaki işlemleri nedeniyle mahkemede yargılanmıştır.

Civangate Skandalı

Efenim Civan bey genel müdür olduktan sonra bankanın müşterilerinden Eska İnşaat firması kredi talebinde bulunuyor. Eska İnşaat firmasının sahibi de Selim Edes ile Kemal Ayyıldız adlı müteahhitler. Bu Eska inşaat firmasının ortağı olduğu OKENT (ortaklar kenti yapı kooperatifi a.ş.) adlı SPV tarzı bir firma var. İşte bu firmanın da Küçükbakkalköy/Maltepe de bir arazide %30 payı var. OKENT firması bu arazideki tüm payını 266,9 milyar eski TL karşılığı Emlak Bankasına devrediyor. Bu para yaklaşık 100 mio USD. Emlak bankası bu parayı OKENT firmasına ödemiyor.

Özetle mevzu 100 mio USD’lik alacak davası.(ulan böyle yazınca 3. Sayfa haberi gibi oldu.) Emlak Bankası kendi %70 hissesini de ekleyip bu arazinin tamamını TOKİ’ye satıyor. TOKİ’den bir para geliyor Emlak Bankası’na ama banka bu paradan da herhangi bir ödeme yapmıyor. Bunu gören firma sahibi Selim Edes yanıp tutuşuyor paramı iç edecekler diye. Selim Edes hemen Engin Civan’a koşup benim paramı verin arkadaş diyor. Engin Civan’da öderim ama belirli bir meblağ karşılığında deyip 3,5 mio USD istiyor. Selim Edes de boynu bükük içerde kalan parasını kurtarmak için rüşveti veriyor.

Rüşvet Engin Civanın evine nakit olarak götürülüp bizzat kendisine teslim ediliyor. Ancak Selim Edes parasını alamadan Engin Civan Emlak Bankası genel müdürlüğünden alınıyor. Bu arada ödeme vs. Hiç bir şey yok. Engin Civan dan ses de çıkmıyor. Selim Edes kapıları zorlamaya devam ediyor ve araya Semra Özal’ı filan sokuyor ama nafile. O dönemde iddia o ki Semra Özal hadiseyi çözmesi için Selim Edes’e Alaattin Çakıcı ve Dündar Kılıç’ın numaralarını veriyor. Ancak bu durum net değil. İddia diyelim.

Son çare Selim Edes artık aldığı telefon numarasıyla olabilir ya da kendi çabasıyla olabilir dönemin büyük mafya babaları Alaattin Çakıcı ve Dündar Kılıç’tan yardım istiyor. Çakıcı tabi önce bir kaç adam gönderiyor engin civana. Ancak Engin Civan ters çıkıyor “hangi para” filan diyor ve gelen aracıları kovalıyor. Bu sefer Dündar Kılıç tarafları villasında topluyor, karşılıklı iddiaların akabinde söz müdafaaya veriliyor (mahkeme gibi lan). Engin Civan “bu rüşveti aldığımı neyle ispat edeceksin, muhasebe müdürün var mı? Belgen var mı ? ” filan diyor. Selim Edes te buna sinirlenip Türk finans skandalları tarihine geçen o meşhur lafı yapıştırıyor: rüşvetin belgesi mi olur ulan p*zevnk.

Görüşmelerde köprüler tamamen atılınca Engin Civan aracına bindiği sırada birkaç maşa tarafından (Davut Yıldız) kolundan vuruluyor. Civan olaydan sonra tedavi görüyor ve tedavisi tamamlanınca mahkemeye çıkarılıp tutuklanıyor. Görülen mahkeme neticesinde Engin Civan 625 milyar TL para cezası ve 7,5 yıl hapis cezasına mahkum ediliyor.

Civan cezasını çektikten sonra topuklayıp ABD’ye kaçıyor ve orada bir nalbur dükkanı açıyor. Bu arada rüşvetin belgesi bulunuyor efenim. Uğur Dündar ve ekibi rüşvetin belgesini yakalıyor. Nakit alınan 3,5 mio USD İsviçre’de Banque İndosuez’de Engin Civanın hesaplarında görülüyor.

Çıkarılacak Dersler

Burada sıralı tam liste yapalım.

1.devletten olan alacağınız için çok bastırmayın, mahsuplaşma bekleyin, patron her daim devlettir

2.kamu görevlisine rüşvet/komisyon adı altında bir şey vermeyin

3.illa bir şeyler verecekseniz elinizde bunu kanıtlayacak bir şeyiniz olsun

4.kamudan olan alacağınız için araya mafya sokmayın ve 1. Maddeyi tekrar okuyun.

Son not: Emlak Bankası 2000 senesinde tüm varlık ve yükümlülükleriyle Ziraat Bankasına devrolundu. Ancak devrolduğu tarihte öz kaynaklarını tamamen tüketmiş durumdaydı. Belki civangate skandalı bankanın batması için tek başına yeterli değildi. Ancak bu ve benzeri şekilde yaşanmış bir çok skandal emlak bankasının batmasına sebep oldu diyebiliriz.

Civangaye Skandalı yazımızın sonuna geldik efenim. Esen kalın.