Yatırım Bankası Bilançosu

Cümleten selamlar. Yatırım bankaları yazı dizimiz devam ediyor. Şu ana kadar yatırım bankası nedir, prime brokerage nedir, underwriting nedir, bulge brackets nedir yazılarını yazdık. Şimdi de konumuz yatırım bankası bilançosu meselesi.

Örnek olarak burada batışını incelediğimiz Credit Suisse’mi alsam dedim ama zaten orada kısmen de olsa bilançodan bahsediyoruz. O sebeple Credit Suisse yerine Goldman Sachs’ı aldım.

Yatırım Bankası Aktif Özet

Şimdi Goldman’ın bilanço aktifine bakacak olursak ana kalemler şunlar.

Yatırım Bankası Pasif Özet

Goldman’ın bilanço pasifine bakacak olursak da ana kalemler şunlar.

Aktifte Hangi Kalemde Ne Var ?

Nakit ve Nakit Benzeri varlıklar adından da tahmin edebileceğiniz üzere doğrudan nakit ile mevduatlardan oluşuyor.

Teminatlandırılmış anlaşmalar kalemi ise iki alt başlıktan oluşuyor. Bunlar geri satım taahhüdü ile satın alınmış menkul kıymetler ve ödünç alınan menkul kıymetler şeklinde. Çok özet düşünürsek yatırım bankasının bir alacağı var ve bu alacaklar likit varlıklar ile teminatlandırılmış durumda. O tutarı gösteriyor. Aslında oldukça likit varlık şeklinde düşünebiliriz.

Müşterilerden ve diğerlerinden alacaklar genelde müşterilere forex tarzı açılan krediler, bunlardan margin call’a düşenlerden (pozisyon kapatılmayarak) temin edilmeyen margin call bedelleri, teminatlı olup teminatı çevirilen ancak teminata henüz erişilemeyen alacaklardan oluşuyor.

Yatırımlar kalemi ise muhtelif finansal araçları (özel sektör tahvili gibi) ve hisse senetlerini içerir. Özellikle SVB Nasıl Battı? meselesinde bu konuya detayıyla değinmiştik. Bu kalemler içerisinde yer alan varlıklar vadeye kadar elde tutulacak ve trade’e konu olanlar şeklinde iki alt grup halinde. Bu varlıkların sınıfı ne olursa olsun hep gerçeğe uygun değer (marked to market) yapıyoruz denilse de birinde günlük diğerinde dönemlik kayıtlar yapılırken yine aynı sırayla birinde gelir tablosuna kar zarar yansıtması diğerinde özkaynak kalemi altında kar zarar yansıtması yapılır.

Krediler kalemi müşterilere verilen kredilerdir. Tabii ki konvansiyonel bankacılık faaliyetindeki gibi işletme kredilerinden değil yatırım bankacılığına uygun nitelikteki kredilerden oluşur bu kalem.

Trade konu varlıklar kalemi ise türev anlaşmalar kaynaklı varlıklardır. Siz buna bankanın aldığı long pozisyonların toplamı diyebilirsiniz.

Diğer varlıklar kalemi ise binalardan tutun yazılıma her şeyi içerir.

Pasifte Hangi Kalemde Ne Var ?

Mevduatlar bildiğiniz dümdüz mevduattır (yalnız bu yatırım bankası mevduatı, konvansiyonel bankacılık mevduatı değil).

Müşterilere ve Diğerlerine Borçlar kaleminde firmanın prime brokerage faaliyetinden kaynaklanan borçlarından ibarettir. Bu borçlar genelde müşterilere olmaktadır ve bizim klasik ticaret aleminden bildiğimiz ch (cari hesap) tarzıdır.

Teminatlandırılmış finansman alınan borç karşılığında teminat verilen kredilerden ibarettir. Bunlar genelde merkez bankasından ya da bankalararası piyasadan alınan borçlardan ibarettir. Keza repo işlemleri de bu sınıfa dahil diyebiliriz.

Trade konu borçlar içerisinde en önemli kalem türev sözleşmeleri kaynaklı var olan borçlardır. Bu kalem mühim diyelim. Bu kalemi bankanın aldığı short pozisyon olarak niteleyebilirsiniz.

Sonuç Yerine

Yatırım bankaları da tıpkı bir çok diğer şirket gibi pasif tarafında görmekte olduğunuz kaynakları kullanıp aktife çevirerek para kazanır. Bu kazanma sürecinde ne tarz hizmetler verdiğini yatırım bankası nedir yazımızda detaylı incelesek de temel olarak yatırım bankalarının prime brokerage, underwriting ve security dealerlıktan (menkul kıymet alım satım aracılığı) para kazandığını söyleyebiliriz. Bu kapsamda yatırım bankalarının risk yönetimi oldukça zor olup şiddetli şekilde gerçekleşen likidite/faiz/pozisyon riskleri yönetilir. Yatırım bankalarının risk yönetimini risk yönetimi kavramında fenafillah seviyesine çıkılması olarak niteleyebiliriz.

Yatırım bankaları faaliyetleri gereği ciddi şekilde likidite riski ve pozisyon riski taşırlar. Bu bankalara yüklü miktarda para kazandıran şey de zaten aldıkları bu pozisyon riskidir. Yani para kazanma salt aracılıktan meydana gelmez. Genelde piyasada aracı kurum gibi anlatılır yatırım bankaları ama ana kazanç kapısı bu değildir.

Yatırım bankası bilançosu yazımızın sonuna geldik efenim. Esen kalın.