DBS Nedir ? Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir ?

Bu yazıda konumuz bankaların nakit yönetim ürünlerinden olan dbs nedir meselesi. dbs nedir ile tanımlarımızı ve açıklamalarımızı yapıp dbs avantajları ve dbs nin dezavantajlarından bahsedeceğiz. Daha sonra dbs kullanımında dikkat etmeniz gereken konulara değinip işletmenizde nakit akışı yönetiminde nasıl kullanabileceğiniz ile yazıyı kapatacağız.

DBS Nedir ?

Doğrudan borçlandırma sistemi ya da doğrudan tahsilat sistemi bir bayinin, ana bayiden mal aldığı sırasında para ödememesi durumudur. Ulan ne güzel hem mal alıyorum hem para ödemiyorum diyorsunuz ama yazının kalanını okuyun. Mal alımı sırasında DBS kullanırsanız ana bayiye para ödemezsiniz. Ancak bankanın size açtığı kredi limitinden bu tutar düşülür. DBS limitiniz yoksa işlem yapılmaz ve ana bayi sizden para ödemenizi ister. Yani peşin ödemiş olursunuz. Fatura bedelini bankanın sistemi otomatik olarak hesabınızdan düşer.

Yani sistem ana bayiler ile yan bayiler arasındaki ticaretin kolaylaşması için kurulmuştur. Bir örnek verelim. Bir bakkal olduğunuzu düşünelim ve sürekli olarak Ülker ya da Eti’den mal alıyorsunuz. Ülker ve Eti’den mal almak için peşin para ödemeniz ya da teminat mektubu vermeniz gerekebilir. Çünkü bu firmalar çok güçlü ve vadeli satış yapmıyorlar. İşte bu firmalardan vadeli mal alabilmeniz için bir imkandır DBS sistemi. Ancak faiz yükü de sırtınıza biner.

DBS iki tiptir. Kredili DBS ve kredisiz DBS’ler vardır.

Kredisiz DBS Nedir ?

Kredisiz olan DBS nedir : Ana bayiden aldığınız malın ücretini faturanın kesildiği günün akşamına kadar hesabınızda tutmanız gerekir. Yoksa banka bu parayı krediye çevirir, limitiniz yoksa noterden ihtarname yollar ve sicilinizi çizer. Sicilinizi niye çizdirmemeniz gerektiğini bu yazımda detaylıca anlattım ve lütfen buna dikkat edin.

Dip Not: Kredisiz DBS’nin kullanıldığını pek görmedim. Niye var onu da bilmiyorum. Bence hiç mantıklı değil.

Kredili DBS Nedir?

Kredili DBS nedir: Ana bayiden mal alımınız kadar tutar kredi limitinizden düşer. Kredili DBS’de fatura kesildiği zaman limitinizden riske dönüşüm olur. Yani fatura tutarı krediye döner. Banka ile anlaşmanıza göre (genelde fatura kesildikten 1 ay sonra) tahsilat için hesabınıza para yatırmanız istenir. Eğer parayı yatırmazsanız yine sicili bozar ve kredi puanınızı düşürürsünüz.

Bu sistem genellikle petrol istasyonlarının ana bayii olduğu, normal sizin firmanızın ise bayii olduğu yöntem ile yayılmaktadır. Misal pazarlamacılarınızın ve kendi şirket aracınızın plakasını bankaya bildirerek para ödemeden benzin alırsınız. Daha sonra ödeme gerçekleşir. Tabi sadece benzin değil. Mal aldığınız başka firmalar var ise ve onların bankalarla anlaşması var ise onlardan da faydalanabilirsiniz. Mesela yedek parça üreten, gıda ana bayisi olan birçok firmanın DBS sistemi var diye biliyorum.

DBS/DTS İskonto

Bu üründe ana bayiiye yöneliktir. Mesela büyük bir petrol dağıtıcısı firma olduğunuzu düşünün. Mesela şu sarı-yeşil renkli olanı. Bayileriniz sizden sürekli benzin mazot alıyor, DBS nedeniyle parası 1 ay sonra geliyor. Petrolde ucuzladı diyelim yüklü mal çekeceksiniz hazır fırsattan istifade. Gidip bankaya kardeş şu benim faturaları makul faizden çevir bakayım nakite der. Çevirirsiniz. Ama tabi bu işin ana masrafı faizdir. 1 aylık faizi düşer.

DBS Avantajları

Bu DBS sistemini siz de ana bayi niteliğinde bir kurumsanız kendinizi ana bayi, mal sattığınız firmaları yan bayii yapabilirsiniz. Avantajlıdır. Şöyle ki, her mal alandan teminat mektubu istemek durumunda kalmazsınız. Uzun sürüyor teminat mektubu işlemi çünkü. Geldi, fiziken teslim oldu, kontrol ettiniz filan uzun sürer. DBS hızlıca sorunu çözer.

İşin en güzel yanı ana bayii için en güzel yanı bankanın sizin yerinize alacak tahsilatınızı yapması, hatta alacak tahsilatını yapacak olduğunuz firmanın durumu kötüye giderse limiti blokelenir ve adamdan haberiniz olur daha da mal satmazsınız. Yani yan bayilerin istihbarat kontrollerini de yapmış olursunuz.

Yine ortalama bir ticari faaliyette vay efendim şundan para gelecekti, şu şu tarihte ödeme yapacaktı ama yapmadı, ama bizim şuna ödememiz var gibi bir yığın yükten ve istihdamdan kurtulmuş, alacak takibinizi bankaya yaptırmış olursunuz ki bu iş yükünüzü cidden azaltacaktır.

DBS Dezavantajları

Özellikle kredisiz olan DBS bana baya baya mantıksız geliyor. Yani yan bayii nin kullanımı için adamın kullanmasını gerektiren pek bir gerekçe yok. Ancak ana bayii zorlarsa ya da ha bire teminat mektubu almaktan bıkmış ise kullanılır.

DBS nin maliyetli olan bir bacağı da var aslında. Kredili olsun kredisiz olsun bu DBS ürünü için şirketlere (yan bayilere ve ana bayilere) çalışma yapılıyor, kredi puanı vermek için gelir tabloları ve bilançolar analiz ediliyor. Haliyle banka da bu limiti size açtığında bir ücret tahsilatı gerçekleştiriyor. Buna rapor ücreti diyen de var kredi tahsis ücreti diyen de. Bu birinci maliyet.

Bu işin bir başka masrafı yıllık olarak bankanın DBS limiti üzerinden oransal olarak aldığı komisyon tutarıdır. Limitin açık olduğu müddetçe yan bayi ana bayi fark etmez bu komisyonu alır banka.

Bir de ana bayi ile banka arasında yapılan protokole göre DBS’den belirli bir miktar ücret kesintisi gerçekleştirilebilir. Yani yan bayii olarak DBS’yi kullanacak firmaların bu protokoldeki ücreti kontrol etmesinde fayda var. Peki bunu ne ile karşılaştırmanız gerekiyor? Efenim DBS tahsilat ücreti ile şayet bunun yerine ana bayiye mal alımı ya da tedarik için teminat mektubu verseydiniz bu teminat mektubuna ne kadar komisyon verirdiniz? Bu ikisini karşılaştırıp tercih yapmanız gerekiyor.

Ek olarak tasvip etmesek de kayıt dışı mal alabiliyorsanız ana bayiden faturadaki vergi tutarını da düşmeniz gerekiyor. Tabi bu bildiğin vergi kaçırma ama bunun yapıldığını da cümle alem biliyor.

Efenim DBS nedir yazımızı bitirdik. Esen kalınız.