Nikola Şirketi Skandalı

Efenim cümleten selamlar. Bu yazımızda konumuz Nikola Corporation, yani Nikola şirketi skandalını incelemek. Biliyorsunuz bu platformda bir theranos vakası incelemiştik evlere şenlik. Hah işte bu da onun biraz daha farklı bir versiyonu oluyor.

Yine tamamen jenerik yani o dönem popüler olan bir sektörde, sektörün popülerliğinden yalanla faydalanmaya çalışan bir başka şirket. Ancak şunu söyleyim. Ben böyle büyük yalanı theranos da bile görmedim.

Nikola Corporation Firmasını Tanıyalım

Efenim şirket ilk olarak 2014 senesinde piyasalara Nikola motor company adıyla duhul etmişse de şu anki adı Nikola Corporationdır ve halen Nasdaq Amerikan borsasında NKLA tricki ile faaliyet göstermektedir. Şirketin kurucusu Travor Milton adlı 82’ doğumlu bir abi.

Şirket Tesla ile başlayan elektrikli araç furyasında elektrikli ağır vasıta araçları üretmek iddiasıyla yola çıkmış olan bir firma. 2016 yılında ilk elektrikli kamyonunu tanıtan firmaya ilgi haliyle oldukça yüksek. Hatta şirketin hidrojenli araç filan gibi inovatif hedefleri de olunca ilgi daha da artıyor. Hatta bir süre sonra öyle bir şirket değerine erişiyor ki Tesla’ya rakibiz filan gibi iddialı laflar geliyor.

Şirketi popüler yapan vaadi 15 dakikalık şarjla aracın 1.300-1.500 km yol gidebileceği.

Şirket halen bu alanda faaliyet göstermekte olup henüz elektrikli bir kamyonunu kimseye teslim etmemişse de 2022 senesinin Şubat ayına kadar 300-500 aralığında elektrikli kamyon teslim etmeyi planladığını söylemiştir.

Gerçi 2021 senesinde teslimatı yapılan 2 adet yazıyla iki adet kamyon dışında teslimat dışında halen herhangi bir teslimat yoktur. Şimdi yazıyı yazmadan bir kez daha bakayım dedim, şirkete atanan kayyumun çabalarıyla 48 kamyon teslim edilmiş 2022 sene sonu itibarıyla. Ancak bütün araçlar teknik sorunlar nedeniyle geri çağırılmış.

Nikola Şirketi Skandalı

Olayı ortaya çıkaran da Hindenburg Research adlı bir finansal yatırım şirketi. Yani finansal yatırım şirketi derken adamlar zayıf hisseleri tespit edip böyle über fiyatlama yapılan filan açığa satış veriyorlar. Biliyorsunuz elin ABD’lisinin borsası bizim gibi değil. Ne düşüş/yükseliş sınırlı ne de açığa satış yalnızca belli hisselerde yapılabiliyor. Her türlü itlik çakallık istediğin hisseyi açığa satış spekülasyon faaliyeti serbest.

Hal böyle olunca yani sıkıntılar başlayınca 2020 Eylül gibi Trevor twitter adresinden “sinmiş olanlar kaçar, delikanlılar kalır” gibi bir twit attıktan sonra şirketten külliyen istifa ediyor.

Bu hadiseler cereyan ederken Nikola hisseleri zirvede olduğu hisse başı 65 USD’den önce 12 USD’ye düşmüş, sonra da 6 USD’lere gerilemiştir.

Nikola Nasıl Hile Yaptı ?

Bu süreçte firmanın özellikle araç tanıtımında video ile yapılan gösterimlerde prototip aracın çalıştığı görülse de aslında çalışmadığı, hareket ettiği görülen tırın yokuş aşşağı bırakılan bir tır olduğu videolar ile kanıtlanmıştır. Canlı tanıtımda ise aracın sahne altından bir elektrik kablosuya yürütüldüğü anlaşılmıştır sonraki süreçte. Tabi tanıtımda filan kimse anlamıyor naneyi o heycanla.

Yalanlardan biri de sipariş tutarı meselesi. Milton 3,5 milyar dolarlık ön sipariş aldık diyor. Bu siparişlerin 1/3’ünü de United Express firması yaptı diyor. Ancak yapılan incelemelerde united expresin cebinde yalnızca 1,3 milyar dolar olduğu, o dönemde iyi olasılıkla bu siparişin 1 milyar doları geçemeyeceği anlaşılıyor.

Milton’ın yalanlarından birisi de şirketin enerji ihtiyacını tamamen yenlilenebilir enerji kaynaklarıyla karşılayıp sıfır emisyon la üretim yapıcam demesidir, hatta bunun üstüne gaza gelip üretim tesisinin üstüne 3,5 MW’lık güneş enerjisi sistemi kurduğunu söylemiştir. Ancak birileri uydu fotoğraflarından böyle bir panel manel olmadığı tespit etmiştir.

Yine bu milton abimiz şirket palazlanınca gaza gelip pil teknolojisinde devrim yaratacak satın almalarımız olacak filan diye ateşi iyice harlıyor.

Şirket tamamen yalan üzerine kurulu desek yeridir. İşte halka arz filan derken şirket hisselerini yükselteyim satayım derdi düşünce aklına hemen siteye bizim şirketimizin doğalgaz kuyuları var yazdırmış ve araçların tüm parçalarını kendisinin ürettiğini yazmıştır. Ancak videolarda cacadia şirketinden alınan inverterlerin (güneş enerjisi çevirici) logolarının bantla filan kapatıldığı görülmüş daha sonradan.

Kazanılan Para Nereye Gitti ?

Tabi şirket böyle inovatif düşünceyle hareket edince ar ge teşviki de alıyor. Vizyonsuz milton abimiz ar-ge ye harcama yapmış olmaları nedeniyle NASA’nın bunlara destek olarak verdiği para ve sattığı hisselerden kazandığı parayı gidip escortlarla yemiş.

Milton şirketinde liyakat meselesine de çok dikkat etmiş. Bu kapsamda nasıl olduğunu kimsenin bilmediği, çünkü patent ve rekabet nedeniyle gizli tutulan bir yöntemle diğer firmalardan yaklaşık %81 daha ucuza hidrojen ürettiğini ve bu hidrojenden elde ettiği enerjiyi araçlarında kullanacağı hidrojen üretiminin başına kardeşini koymuştur. Ne var kardeşim bu işte demeyin şöyle ki kardeşi bildiğin inşaatçı. İşte liyakat, işte feraset, işte adam gibi adamlık.

Paranın bir kısmı da böyle saçma sapan etrafa yedirmeyle bitmiştir.

Skandalın Sonuçları

2020 senesinin Haziran ayında borsada halka arz eden şirket Eylül 2020’de Amerikan SPK’sı SEC tarafından incelemeye alınmış, yapılan incelemelerde şirketin eski CEO’su ve kurucusu Traver Milton hakkında usulsüzlükten soruşturma açmıştır.

Nihayeten şirkete bir suçlama yapılmasa da traver milton borsada işlem gören sahibi olduğu şirketin hisselerinde manipülasyon maksatlı hemen hemen her konuda yalan söylemek suçuyla savcılığa sevk edilmiştir.

Günün sonunda yapılan incelemeler soruşturmalar vs. derken savcılık trevor’u içeri alıyor. Ancak ABD hukuk sistemi gereğince suçlamaları reddeden trevor’dan kefalet istenip 100 mio USD’lik kefalet alınıp Utah da mukim iki gayrimenkulü de teminat alınıyor.

Tabi şunu ekleyelim. Şirkete General Motors %11 nispetinde ortaklık için due dilligence dediğimiz raporu hazırlatıp işe tamam diyor. Aynı dönem BP’de hidrojen için ortak olmaya niyetleniyor lakin bu aşağıdaki hadiseler ayyuka çıkınca ikisi de bu ortaklıklardan vazgeçiyorlar

Yatırım Tavsiyeleri

Gelelim buradan çıkarılacak derslere. Biliyorsunuz bu platformda yıllardır tatava yapıyorum düzenli olarak. Size yeri geldi maşrapayla, ibrikle, takunyayla değer yatırımını anlattık.

Ancak dedik ki oğlum dikkat edin. İşte burada şirket aslında bunun sinyallerini veriyor. Tamam yatırım dönemindeki şirketin gelir tablosu bilançosu pek bakılmaz. Ancak biraz akıllı ol be kardeşim. Bu güne kadar hiçbir şey üretmemiş, hiçbir satış yapmamış, doğru düzgün firması dahi olmamış bir adamın kurduğu şirketin gelir tablosu patlamadan evvel yalnızca 37 bin USD gelir görünüyor. Yeme bunları.

Özetle efsanalerere dayanılarak yatırım yapılmaz. Gerçekten inanıyorsan, şirkete de sahibine de güveniyorsan kısıtlı bir meblağ yatırarak bu işi yap, yapma demiyorum, ama tüm paranı koyma, dikkatli ol.

Nikola şirketi skandalı yazımızın sonuna geldik. Esen kalın.