Adelphia Skandalı Nedir ?

Efenim finansal skandallar serimize devam ediyoruz. Bu yazıda konumuz adelphia skandalı nedir meselesi. Yazımızda adelphia skandalı nedir ile başlayıp, birleşme satın almadan devam edip lüks yaşamı şirkete bindirme hususlarına da değineceğiz. 

Adelphia Skandalı Nedir ?

Adelphia skandalı nedir meselesi worldcom skandalından bir ay sonra yaşanmıştır. Merak eden varsa ona da baksın. Yazımızda adelphia skandalı nedir ile başlayıp, birleşme satın almadan devam edip lüks yaşamı şirkete bindirme hususlarına da değineceğiz. Merak eden varsa ona da baksın. Ben mevzuya dalıyorum.

Şirketi Tanıyalım

Efenim şirketimiz 1952 senesinde kurulmuş. Adelphia yunanca kardeşler demek. Yani bir nevi kardeşler kunduranın ABD versiyonu. Şirket Rigas kardeşler tarafından kuruluyor ve kurulduğu günden itibaren kablo tv ve internet sağlayıcılığı işi ile uğraşıyor.

Şirket kurulmasından itibaren büyüyor. Büyüme yöntemi akıllara hep parmalatı getiren meşhur merger&aquisations olarak ecnebice ifade edilen birleşme ve satın almalar şeklinde. Nihayet 2000 senesine gelindiğinde ise şirket ABD’nin en büyük 5. Kablo tv’cisi.

Şirket prime dönemlerinden 1998 senesinde toplamda 2 milyon adet üyeye sahip. Sonraki senelerdeki üye rakamlarında sıkıntı var, bu yüzden söylemiyorum diyerek hafiften selamı çakalım.

Büyüme Stratejisine Dikkat

Şimdi birçok şirketin büyüme stratejisi birleşme ve satın almalara yönelik. Bu sıkıntılı olabilir. Ancak önce sebebine gidelim.

Efenim şirketler neden büyürken sürekli birleşme veya satın almaya gidiyor. Çünkü piyasada daha fazla para kazanmak istiyorsanız yapmanız gereken pazar payınız arttırmak. Bu işin sonu ise fiyat belirleme gücünüzü ortaya çıkartacak olan tekelci gücü meydana getirir.

İşte şirketler bir an evvel bu tekelci gücü oluşturmak için pazar payını başka rakiplere pay vermeden yükseltmeliler. Bunun en kolay yolu ise birleşme ya da satın almalar.

Büyüme ve Satın Almanın Riskleri

Tabi her kazancın kazanç tutarı kadar riski vardır. Bu stratejinin de riski var. Nedir efenim? Hızla büyüyeceğim derken yüksek borçluluğa sahip şirketlere olması gerekenden fazla para veriliyor. Bu da her şirketin batışına sebep olan nakit akış yönetimlerinde soruna yol açıyor.

Ha şunu da ekleyeyim. Birleşme ve satın almaların en büyük ikinci sıkıntısı şirketler arası kültür çatışmasıdır. Ancak burada yazımızın konusu bu değil.

Öldüren Güzellik : Lüks

Adelphia skandalı nedir yazısını yazmamıza sebep olan gerekçeleri peyder pey sıralıyoruz. Malumunuz her şirket yöneticisinin hayali lüks içinde yaşamaktır. Ben de kuruyorum bu hayallerden. Gerçekten bir gün gelip ciddi bir imalathanemin olmasını, burdan kazandığım para ile eski bir merso’ya binmeyi, mersomla villama gidip hatunların birinin göbeğinden birinin dudağından brokoli yemeyi istiyorum…(hanım burayı okumaz inş.)

Şirketimizdeki sorunlardan birisi de bu. Rigas ailesi inanılmaz lüks düşkünü. Hiç bir getirisi olmayan çok sayıda ev, araç, özel jet, kişiye özel golf sahası,buz hokeyi takımı Buffalo Sabresin satın alınması…

Yapılan incelemelerde Rigasların bu harcamalarının tamamının şirketten çekildiği tespit ediliyor. Şirketten çekilen bakiye toplamı 252 mio. Usd. 

Borç Ödeme Gücü

Üstüne sayfalarca yazı yazılabilecek, yeni yetme süpermarket bankacılarının asla anlamayacağı bir şey var finans aleminde. O da borç ödeme gücü.

Yani şirket mevcut gelirleri ile mevcut borcunu ne kadar zamanda ödeyebilir. Tahmin edebileceğiniz üzere bundan sonra gelen ikinci soru şu. Burada bulduğumuz vade ile şirketin mevcut kredilerinin vadesi tutuyor mu?

Buna kim ayıkır sizce? Tabii ki bizim gibi acar yatırımcılar. Gerçekten de adelphia skandalı nedir meselesini tetikleyen husus wall stret borsacılarının şirketin ve ailenin borç yükünü mevcut şirket gelirleri ile ödeyemeyeceğinin anlamasıdır.

2002 yılının haziran ayında şirket abone sayısının doğru açıklanmadığını belirten bir basın açıklaması yaptı. Banane olm abone sayısından diyorsunuz ama abone sayısı gelir tablosunu doğrudan ilgilendiriyor. Haliyle şirketin açıkladığı bilanço da gelir tablosu da üfürme konumuna düşüyor. Hatta nasıl becerdiler bilmiyorum ama nakit akışı da tamamen üfürme oluyor. Size defalarca şirketlerin nakit akışını beceremediğinden battığını anlattım.

Hal böyle olunca hemen aksiyon alınıyor ve yetkili abilerden oluşan bir kurul yönetimi devralıyor. Hemen varlık satışları ile işe koyuluyorlar. Ancak malumunuz piyasanın diline borçlu/başı sıkışık diye düşmeye gör. Hemen akbabalar çöküşür ve sizin 100 TL lik malınızı 60 TL’ye alır. Adelphia skandalı nedir meselesinde de böyle oluyor. Ölücüler çöküşüyor şirketin üstüne ve şirket patlıyor. Varlık satışlarından beklenen gelir gelmeyince 2002’de bayrak geliyor.

Yapılan incelemeler neticesinde şirketin gelirlerinin 2.3 milyar usd’sinin fiktif olduğu tespit ediliyor. 

Neler Nasıl Yapılmış?

Yapılan incelemelere göre şirketin toplam borcunun 2.3 milyar dolar daha fazla olması gerekiyor ancak şirketin açıkladığı bilançolarda bu kayıtlar yok. Olm bu işler boru değil, bu kadar borcu yapıp milletin gözünden kaçırmak da ciddi yetenek ister. Nasıl becermişler diyorsanız haydi aşağıya gelin.

Rigas ailesi Highland Holdings diye bir holding kurup altına bir sürü şirket kuruyor. Daha sonra her bir şirket ile Adelphia ortak işe/satın almaya giriyor. Borç Highland Holdings grubuna, varlık ise Adelphia şirketine geçiyor. Şayet Highland Holdings borçları ödeyemezse Adelphianın ödemesi gerekiyor. Peki bu nerede yazıyor?

Bingo,hiç bir yerde. Bizim KÖİ’lerdeki taahhütler gibi düşünün. Bir borç var, ancak tutarı kesin değil, bu yüzden bilançoda yok. Nazım hesaplarda yazması gerekiyor, ancak orda da yok.

Daha sonra anlaşılıyor ki bu iş ortaklıkları yoluyla yapılan satın alımlar paso Rigas ailesinin muhtelif lüks harcamasına gitmiş.

İşte borç böyle saklanır, şirket böyle yağmalanır aga. 

Yine ek olarak üye sayısının şişirilmesi hadisesi var. Bu işlem kuvvetle muhtemel büyüme ve birleşme işlemlerinde borç veren bankaların ikna edilmesi için kurgulanmış. Şirket üye sayısını sahte olarak arttırıyor. 

Nasıl yapıyorlar? (Bu kısımda net değilim bir kaç yerde okudum) Bir şirket devralıyor firma. Bunun bütün üyeleri doğal olarak şirketin de üyesi. Ancak şöyle bir çakallık var. Devralınan şirketin veri tabanındaki eski üyeler önce beleş üye yapılıyor. Bunlar ödeme yapan abone gibi görünüyor. Oysa bu adamlar bir ay sonra üyeliklerini iptal ettiriyorlar. Ancak bu adamların abone olması şirketin borç ödeme gücünü arttırıyor.

Sonuçlar

Şirket 2002 senesinde anlattığım hadiseler nedeniyle iflasını açıklamıştır. 2006 yılında ise kapanarak herkes olaysız bir biçimde dağılmıştır.

SEC (ABD nin SPK’sı) yaptığı incelemeler sonucunda şirket son 3 yıl bilançosunu yeniden yayınlamak zorunda kalmıştır.

Süreç içerisinde şirketin hisse değeri %70 civarında değer kaybetmiştir. Nasdaq da şirketi önce brüt takasa aldı ancak işin önünü alamayınca kottan çıkarttı.

Şirket yöneticileri şirketi yağmalamak, dolandırıcılık v.b. bir çok suçlamadan hapse atılmıştır. Bu arada merak eden için söyleyeyim Türkiye’de bu şirket yağmalama işi hileli iflas adı altında yargılanıyor. Emsalleri var. Vakti geldiğince konuşacağız, yazacağız.

Adelphia skandalı nedir yazımız son erdi. Esen kalın.