Brüt Takas Nedir?

yatirimkurusu 25 Kasım 2020Son güncelleme: 2 Mayıs 2021

0 1.820 3 dakika okuma süresi

Bu yazımızın konusu kendisini görünce yatırımcının hoplayıp zıpladığı, zır zır zırladığı borsa uygulamamız olan brüt takas nedir meselesi. Borsa yatırımcısı için oldukça can sıkıcı olan brüt takas nedir meselesinin detaylarını anlatalım.

Normalde yani brüt takasta olmayan bir hissede takas işlemi aracı kurumlarının alış-satışlarının netleştirilmesi sonucu ortaya çıkar ve o gün ya da o an işlem tamamlanır. Brüt takasa alınmış bir hissede ise işlem kısıtlamaları getirilir.

Brüt Takas Nedir

Brüt takasta bulunan bir hissede alış satış işlemleri vadeli yani T+2 dediğimiz bir süreç işletilir. Örneğin siz brüt takastaki bir hisseye alım emri girdiğinizde hisseler hesabınıza 2 gün sonra geçer. Aynı durum satış sonrası elde edilecek nakit tutarlar için de geçerlidir. Sonra ağlayıp zırlamayın nerden benim hisselerin parası diye.

Brüt takasa alınan hisseler internet (e-şube ya da mobil şube) üzerinden alım satım emirine kapatılır. Yalnızca telefon ya da şahsi görüşme vasıtasıyla emir girişi mümkün hale gelir.

Brüt takastaki hisselerde günlük alım-satım da yapılamaz. Yani işlemler siz emri girdikten iki gün sonra gerçekleştir. Yatırım hesabınızdaki bakiyeye o an bloke konulur ve emir gerçekleşene kadar beklenir ya da siz emri iptal edene kadar.

Brüt takastaki hisseler kredili işleme konu olamaz.

Brüt takastaki hisselerde açığa satış da yapılmamaktadır.

Brüt Takas Uygulaması Neden Var?

Efenim brüt takas nedir sorunuzun cevabını sizleri mutmain kılacak şekilde verdiğimi düşünüyorum. Bununla birlikte bu uygulamanın nedenlerine de değinelim.

SPK tarafından bir hissede hisse değeri ile alakalı olmayan acayip fiyat hareketleri görüldüğünde, kurul tarafından uygulanan bir çeşit önlemdir brüt takas. Yani SPK’nın manipülasyonu önleme çabasıdır. Genelde bir hissenin fiyatı anlamsız bir şekilde (herhangi bir gerekçe olmadığı halde) arttığında (bir günlük yükseliş) uygulanır.

Aslında sıralama genelde şu şekildedir. Hisse fiyatı hoplar zıplar. Manipülasyon yapılıyor sesleri yükselir ya da anlaşılır. Önce hisseye devre kesici dediğimiz tedbir getirilir. Devre kesici ile birlikte Borsa hemen şirkete bir yazı gönderir: “Kardeş ne ayak niye hisse fiyatın hoplayıp zıplıyor?” Şirket KAP’a bir açıklama yapmak zorundadır. Verilen cevap genelde “vallaha da billaha da bilmiyom ben” minvalinde olur. O zaman SPK hisseyi genelde brüt takasa alır.

Brüt Takasta Olan Hisseler Listesi

Efenim bu liste dinamiktir. Ha bire güncellenir. O yüzden gidip kontrol etmeniz gerekir. Linki bıraktım buraya.

Bunun dışında borsa yazımızda borsadaki pazarların detaylarını vermiştik. İşte borsa pazarlarında yer alan yıldız Pazar, ana Pazarda bulunan hisseler brüt takasa tabi değildir. Ancak Alt Pazar, Yakın İzleme Pazarı ve Piyasa Öncesi İşlem Pazarı listelerinde yer alan pazarlardaki hisselerin tamamı brüt takas uygulamasına tabidir.

Hissem Brüt Takasa Girdi? Ne Yapayım?

Valla size şöyle yapın, bekleyin, kurtulursunuz filan derdim ama diyemiyorum açıkçası. Çünkü gamayı tuttunuz. Açıkçası bu aşamada yapacak bir şey yok. Bu güne kadar brüt takasa girip de sağ salim çıkan firma gördün mü derseniz açıkçası pek denk gelmedi bana. Ha illaki vardır ama olasılık da düşüktür.

Brüt takasa giren hisseyi almaya alamazsın satmaya satamazsın, hisse fiyatı muhtemelen çakılır. Çok berbat bir durumdur ama enseyi de karartmayın. Çünkü yapacak bir şey yok. Uzun vadeli şirket ortağı olduğunuz ne diyelim hayırlı uğurlu olsun.

Elinizdeki bir hisse brüt takasa alındığında durum pekiyi değildir. Ancak bu süreçte elimdeki malı çıkarayım, eyvah hissem brüt takasa girdi gibi bir psikolojiye girmeyin. Bekleyin, hisseden brüt takas kalksın. Muhtemelen panik nedeniyle aşağı gidiş olacaktır. Yine bekleyin. Piyasa iyice otursun ondan sonra işlem yapın. Borsa da en fazla acele ettirmek kaybettirir. Gerçi hayatın birçok noktasında acele etmek insana sürekli hatalı kararlar aldırtır. Dolayısıyla hayatın her aşamasında olduğu gibi borsada da ağır hareket edin.

Brüt takası manipülayon gibi değil, hisselerin alım satım sürecini uzatan geçici bir OHAL hali olarak düşünün.

Bu arada unutmadan SPK brüt takas uygulamasını süreli olarak uygular. Yani belirli bir süreliğine hisseyi brüt takasa sokar. Süreyi takip edin.

Bu yazımı beğendiyseniz muhtemelen aşağıdakileri de beğenirsiniz.