Beta Katsayısı Nedir?
Efenim bu yazımızda konumuz beta katsayısı nedir meselesi. Aslında beta katsayısını tanımlamak çok uzun sürmeyecek bir şey. Esas mesele beta katsayısı nedir ve nasıl kullanılır, yatırımlarda beta katsayısı nasıl verimli kullanılır sorularına vereceğimiz cevaplarda. Lafı çok uzatmak istemiyorum ve yazıya geçiyorum.
Beta Katsayısı Nedir ?
Beta katsayısı nedir : Hissenin fiyat değişimi ile borsa endeksinin değişimi arasındaki korelasyonu gösteren veriye beta katsayısı denir.
Borsamız hacmi emsallerine göre oldukça düşük olan, küçük siyasi ve ekonomik dalgalanmalardan oldukça fazla etkilenen bir borsa olduğundan (yani çiseden nem kapar) kırılgandır ve yatırım buna göre yapılmalıdır. Borsa yatırımı için tüm bu siyasi, ekonomik v.b. dalgalanma yaratıcı unsurlara çok dikkat etmelisiniz.
Beta Katsayısı Nasıl Kullanılır ?
Borsalardaki hisseleri iki ana başlığa ayırıp değerlendirebilirsiniz. Neye göre ayıracağız derseniz beta verisi de denilen hisse senedi fiyatının borsa endeksi genel performansına göre ölçüldüğü veridir. Korelasyon dediğimiz kavram, yani beta verisi 1’e yaklaştıkça bağlantı artar. -1’e yaklaştıkça bağlantı ters yönde vardır. 0 ‘a yaklaştıkça ise bağlantı yoktur, birbirlerinin hareketleri bağımsızdır diyebiliriz.
Hisselerin beta katsayısını bilmeniz acil işlem zamanlarında yanlış hisseyi satmanızı engeller. Bir örnek verecek olursam, portföyünüzde betası 0 ve -1 olan iki hisse var diyelim. Acil de paraya ihtiyacınız oldu. Borsa çılgınlar gibi yükseliyor. Muhtemelen betası -1 olan hisseniz çakılmakla meşgul. 0 olan ise kıpırdamıyor. Siz üstün aneliz yeteneğinizle düşünüp “borsa artarken artmayan hissenin bana ne faydası olacak” deyip betası -1 olan hisseyi sattınız.
Beta katsayısını bilseydiniz paniğe kapılıp çakılan hisseyi satmazdınız. Ancak bilmediğiniz için borsanın düşüşü sırasında portföyünüzü hedge edecek olan yani muhtemelen borsa düşerken yükselecek olan hisseyi şu an satıyorsunuz hatta sattınız bile. Ama ilerde telafisi mümkün olmayan ciddi bir hata yaptınız.
Beta Katsayısı Portföyün Hedgesidir
Beta katsayısı nedir derseniz portföyünüzün hedgesidir. Firmalarda kur riskinin yönetimi yazımda özellikle dedim ki kur riskini hedge etmeniz gerekiyor. Hedge işlemini yaparken VİOP ya da Forex kullanın da dedim. Ancak borsada VİOP ya da forex kullanmanız size pahalıya patlayabilir. Çünkü işlem maliyetleri fazladır. Bu aşamada tavsiyem kendi portföyünüzün hedgesini beta katsayısına göre yapmanız.
Portföyünüzün beta ortalamasını manuel hesaplayabilirsiniz. Bu da önemlidir. Yani portföyünüz ile BIST-100 endeksi arasında nasıl bir korelasyon olmuş geçmiş dönemde. Size bu bilgiyi verir. Siz de buna göre bir strateji belirleyebilirsiniz.
Mesela portföyünüzün BIST-100 endeksi ile korelasyonu 0,80 ise BIST-100 yükseldikçe sizin portföyünüzün getirisi de artacaktır. Siz bunun tersi strateji ile ilerleyebilir karşıt yatırım stratejisi uygulayabilirsiniz.
