Finansal Skandallar

Yatırım Fonu Skandalı Nedir ? 2003 ABD Olayları

Efenim bu yazımızda konumuz 2003 yılında ABD de yaşanan yatırım fonu skandalı nedir meselesi. Skandallar yazı dizimizin bu parçasında yatırım fonu yatırımına ilişkin merak ettiği hususlar olanları yatırım fonu yatırımı nasıl yapılır adlı çalışmamıza davet edelim ve yatırım fonu skandalı nedir yazımıza başlayalım.

Aslında skandalın ana sebebi late trading denilen bir geç trading metodunun keşfidir. Bununla birlikte market pricing denilen piyasa fiyatlaması metotlarının uygulanması da süreç içinde yer almaktadır.

Yatırım Fonu Skandalı Nedir ?

Skandalın patlaması 2003 yılında Newyork Baş savcısının başlattığı soruşturma ile başlıyor. Baş savcının ihbar kaynağı ise kendisine iletilen bir telefon araması. Soruşturma kapsamına ilk olarak canary capital partners adlı bir hedge fon alınıyor. Suçları ise late trading metodunu Bank Of America nın ulusal fon kısmı ile birlikte kullanması. 

Bofa, canary firmasına yatırım fonlarının paylarını kapanış fiyatından satıyor. “Lan ne var bunda, zaten piyasada da öyle olmuyor mu” diyorsanız daha detay verelim. Canary ve BOFA bu işlemi piyasa kapandıktan ve kapanış fiyatı netleştikten sonraki saatlerde yapıyorlar. 

Hala nasıl para kazanıldığını çözemediyseniz bir alt başlığa devam edin.

Late Trading Meselesi

Peki nasıl para kazanılyor bu işlerden. Bunu anlayabilmeniz için yatırım fonunda pay başı fiyat nasıl tespit edilir onu anlamanız gerekir. Yatırım fonunun bir payının fiyatı alım satım fiyatına (arz-talebe) göre değişmez. Efenim yatırım fonları bildiğiniz üzere bir çok yatırım aracına yatırım yapar. Yatırım fonunun bir payının fiyatı ise bu yatırım yaptığı araçların fiyatına göre değişir.

İşte ABD yasaları bir yatırımım fonunun fiyatının  yatırım yaptığı araçların saat 16:00’daki fiyatlarına göre kesinleştiğini söyler. Bu kesinleşen fiyat ertesi gün fon yatırımcıları tarafından kullanılan fiyattır. Aslında geçmiş tarihli fiyat ile alım satım yapılır.

İşte buradaki suç Canary ve BOFA’nın yatırım fonu fiyatı kesinleştikten hemen sonra alım satım yapıyor olmasıdır. Bu durum niye tehlikeli ona da değinmek gerekir. Bir örnekle açıklayalım.

Misal

YK yatırım fonu (allahım bir gün inşallah diyelim) %100 borsa yatırımı yapan bir yatırım fonu olsun. Bu gün saat 16:00’da borsa endeksi 10.000 olsun. Bu halde tek paydan oluşan hayali fonumuzun fiyatı bu aşamada 10.000 ‘dir. Şimdi bu kesinleşmiş fiyata ilişkin bize bir insider trading bilgisi geliyor ve endeksin yükseleceği haberini alıyoruz.

Bu şu demek : Yatırım fonunun fiyatı kesinleşti ancak endeks yükselir ise fonun fiyatı sabah artacak.

Saat 16:00′ dan kısa bir süre sonra bir şeyler yaşandı ve borsa 11.000 e yükseldi. Eğer biz mevcut yatırım fonunu herhangi bir yatırımcıya saat 16:00’dan sonra kesinleşmiş fiyattan satarsak birileri bu işten ciddi kar edecek demektir. İşte burada alım satıma izin verilmesi demek bazı kişilerin fiyatı 11.000 olan borsa yatırım fonunun 10.000 den alarak kesinleşmiş bir kara erişmesini sağlamak demektir.

İşte canary capital tam olarak bu işi yapıyor. Fiyatı diğer yatırımcılara kesinleşmiş olan yatırım fonlarını satın alıyor. Daha sonra bu fonların yatırım yaptığı araçların fiyatı artıyor (canary capital bunun artacağını biliyor) ve ertesi gün garantili bir kar ile satıyor. .

Market Timingi Anlamak

Market timing esasen bir trade stratejisidir. Bu işlem tipi esasen ekonomik konjonktürlerin piyasalar için gerçekleşen bölümlerinden faydalanmak üzerinedir. Bu stratejide piyasa çevirimleri sürecinde aşırı yükselen ya da aşırı düşen fiyatlara sahip olan sektörlerde bulunan hisse ya da yatırım fonlarına girilip çıkılarak kar edilmeye çalışılır.

Normal koşullar altında market timing yasaklı ya da kanuna aykırı değildir. Ancak yatırım fonlarında market timingin aşırı şekilde kullanılması yasaklanmıştır.

Yatırım fonu belgelerinde fonun herhangi bir yatırımcı tarafından en fazla ne kadar alım satıma konu edilebileceği önden bellidir ve sınırlar çizilmiştir. Eğer herhangi bir yatırımcı bu alım satım adedini aşarsa burada yatırımcı işlem yapmaktan men edilir. 

Market Timing’in Soruşturmaya Konu Olması

İşte ABD Başsavcılığı’nın usulsüzlüğe konu ettiği şey de tam olarak budur. Yatırım fonları bu kendi payları üzerinde aşırı işlem yapan ve sınırları aşan yatırımcıları işlemden men etmiyor ve onlara izin veriyor.

Bunun yasaklanmasının sebebi de esasen şuna dayanıyor. Malumunuz yatırım fonlarının bir fon ücreti kesintisi olur. Bu fon ücreti kesintisi yatırım fonuna giren para miktarı arttıkça artar. Bir kişi çok fazla işlem yaptığında masrafı arttırır. Normalde işlem masraflarını o kişi çekmesi gerekirken yatırım fonunda bütün yatırımcılara fon kesintisi olarak geri döner bu durum.

İşte bazı fonların yöneticilerinin bu aşırı trade diyebileceğimiz market timinge müsaade ettiği ve bunları işlemden men etmediği tespit ediliyor.

Yine yapılan soruşturmalarda müfettişler fon yönetimlerinin bazı yakın çevresine insider trading yöntemi ile bilgi kaçırdığını, fon yöneticilerinin fonların hangi hisselere girip hangi hisselerden çıkacağını önden bazı önemli yatırımcılarına sızdırdığını tespit ediyor.

Özetle buradaki iki işlem münasebetiyle canary capital firmasına 40 milyon USD’lik tazminat davası açılıyor.

Biraz muhteviyatı itibariyle karışık ve detaylı bir skandal bu. Ancak burada yatırım fonu skandalı nedir yazımızın sonuna geldik. Aklınıza bir şey takılması halinde yorum kısmına belirtirsiniz. Esen kalınız efenim.

yatirimkurusu

10 yıldır finans sektöründe denetçi, İngilizce biliyor.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu
error: İçeriklerin kopyalanması engellenmiştir.