Finansal Skandallar

Archegos Capital Skandalı (2021)

Efenim uzun bir aradan sonra nihayet yazmaya devam edebiliyorum. Finans piyasalarının başını boş bırakmaya gelmiyor. Gün geçmiyor ki kah ABD’de kah ülkemizde bir skandal daha yaşanmaya görsün. Yazamadığım dönemde Archegos Capital skandalı yaşandı. Bir çok okurumuzdan (alayınıza teşekkürler) “hacı nerdesin, öldün mü, şu konuda yazsana” gibi talepler geldi. Bunlara “tamam, sıraya aldım” diye yanıt vermeme rağmen, kendileri bu seferlik kusuruma bakmasınlar. Ön sıralara iki farklı yazı aldım. İlki archegos capital skandalı. Diğeri de bunun bir benzeri olan Long Term Capital Management Skandalı olacak. Buyrun dalıyoruz.

Archegos Capital’i Tanıyalım

Archegos capital management şirketi 2013 yılında Bill Hwang tarafından kurulan aile ofisi tarzında bir yatırım firmasıdır. Şirket kurulduğunda parası azdır. Ama 2020 yıl sonu bilançolarına göre yatırım bütçesi takriben 10 milyar dolarcıktır. Şimdi tabi bu ABD’lilerin İngilizce ‘de esasen family office dediği aile yatırım şirketi kavramını Türkiye’deki şirketler gibi düşünmeyelim. Burada ABD’lilerin kast ettiği, bir yatırım firmasının bir kaç aileye hizmet etmesinden ibarettir. Ek olarak bir hedge fonundan daha az denetime ve regülasyona tabidir. Bu yüzden daha rahat hareket eder. Bunun ehemmiyetini yazı ilerledikçe anlayacaksınız.

Hwang’ı Tanıyalım

Şimdi şöyle böyle diyoruz ama Hwang bu günlere kolay gelmemiş. Aslen Koreli olan Hwang yine bir Kore firması olan Hyundai Yatırım’da çalışmış yıllarca. Orada Tiger Management diye bir hedge fonun sahibi olan adamla tanışmasını müteakip onun için çalışmaya başlamış. Fakat Tiger Management 2000 yılında kapanmış. Hwang reis Asian Tiger Management (allahım yaratıcılığa, vizyona gel) mahlasıyla finansal piyasalarda dolanmaya devam etmiştir.

Abimiz Asian Tiger Management şirketi ile archegos capital skandalından evvel bir skandal daha patlatmış ve sermayesini elde etmiştir. ATM şirketi ile Çin’in yavru vatanı Hong Kong’ta işlemlere başlayan Hwang 2008 krizi ile birlikte patlamıştır. Fakat kriz öncesinde Çin Bankacılık sektörünün hisselerinde içerden öğrenenlerin ticareti denilen insider trading yöntemiyle manipülasyon yapmıştır. Bu yöntemle hisseleri önce kaldırmış, kalkan fiyattan millete bir güzel hisseleri çakmış sonrada çekip gelmiştir diyeceğim ama diyemiyorum. Çünkü bu yaptıklarının bedelini 44 milyon dolar gibi bir ceza ile ödemiştir. Ayrıca Hwang 4 yıl boyunca Hong Kong borsasında faaliyetten men edilmiştir. 

Yaptığım araştırmalarda Hwang’ın yediği bu cezanın sebebinin 3 Çin bankası hissesini açığa satmaktan kaynaklandığını öğrendim. Hwang önce insider trading ile Bankaların verilerinin kötü olduğunu öğrenmiştir. Daha sonra ise bu hisseleri açığa satış vermiştir. Bilançoların yayınlanması ile haber gerçekleşince de pozisyonunu kapatmış, iyi para kazanmıştır.

Tabi cezanın üstüne bir şeyler kalmış olacak ki Hwang elindeki parayla ABD’de şirket kurmuştur. Ancak şunu da söyleyelim. Şimdi bu ilk başta Hwang’ın çalıştığı Tiger Management esasen ünlü bir fon yönetim şirketidir. Çok insana da para kazandırmıştır. Buradan çıkan her traderda finansal ortamlarda ciddi saygı duyulmuş kişilerdir. Yani Hwang öyle boş beleş bir adam değildir ve sağlam bir hedge fon yönetimi tedrisatından geçmiştir.

Archegos Capital Skandalı

Asia Tiger Management ile cezası neyse verip parasını kaldıran bu arkadaş, Archegos Capital’i kurmuştur. Tabi burada aklınıza şu takılıyor. Oğlum bu adam ceza yemedi mi nasıl yine fon mon kuruyor, kesin yukarıdakilere yedirdi diyeceksiniz ama öyle bir durum yok. Kanunda açık var. Family Office (aile ofisi/şirketi) şeklinde kurulan Archegon Capital esasen milletten fon toplayamıyor. Sadece birkaç aileye servet yönetimi şeklinde hizmet veriyor. Hal böyle olunca devlet buna karışmıyor. Aslında bir süre sonra görüyoruz ki devlet baba hiç karışmıyor, hatta aslında pek bakmıyor. Bunun sebebi de kuvvetle muhtemel kanun koyucunun “olm kaç para yönetip piyasayı sallayabileceksin yea”, “ git iki üç ailenin parasını yönet, kumda oyna, halkın (reayanın) tasarrufuna zarar verme, skandala sebep olma” kafasından kaynaklanıyor.

Tabi Hwang’ın başta iki üç ailenin parası ile kumda oynadığı doğru. Ancak işler büyüyünce gideyim kredi çekeyim diyor. Başta Nomura, Credit Suisse ve Morgan Stanley olmak üzere her skandalımıza bir şekilde kenarından köşesinden bulaşan Goldman Sachs buna bir güzel kredi line’ı açıyor.  Bankaların bu kredileri açmasının sebebi tabii ki daha çok para kazanmak. Yukarıda da yazmıştım. 2020 senesinde yönettiği fon büyüklüğü 10 milyar USD olan Archegon şirketi aldığı bu kredilerde portföy büyüklüğünü 3 katına yani 30 milyar USD’ye çıkarıyor.

Hwang bu paraları alıyor ve Archegon Capital skandalını tetikleyen hamlelere başlıyor. Önce kaldıraçlı işleme giriyor ki forex yazımda size anlattım bunun sıkıntılı bir şey olduğunu. Hangi hisselere giriyor? Viacom CBS,  Discovery, Baidu. Bununla birlikte Hwang’ın topladığı paraların bir kısmının hisse swaplarında olması nedeniyle tam olarak hangi hisselerde olduğunu bilemiyoruz.

Tetiği Çeken

Efenim Archegos yatırım aleminin renkli dünyasında güle oynaya hoplayıp zıplarken tetiği Viacom CBS hissesi çekiyor. Ne oluyor? Viacom CBS’nin hisse fiyatları yükselirken, şirket bir bedelli sermaye artışı kararı alıyor. Ancak yetkili bir hisse analizcisi bir rapor yayınlıyor. Raporda Viacom hisselerinin mevcut fiyatının çok pahalı olduğunu belirtiyor. Hatta direk fiyat verip hisse fiyatı normalde 85 USD iken adil değerin 55 USD olduğunu belirtiyor.

Rapor piyasada karşılığını buluyor ve ABD’li yatırımcılar Viacom hisselerinde satışa başlıyor. Hisse fiyatı çakıldıkça çakılıyor. Hissede çok fazla yatırımı olan, hem kaldıraçlı işlem yapan hem de bankalardan kredi çekip hisse alan Archegon Capital margin call yiyor. Sanırım şimdi kredi çekip yatırım yapmayın dememin sebebini anladınız.

Archegon Viacom’da margin call’u yiyince, bir de üstüne teminat yükümlülüğünü karşılayamayınca kara haber piyasada yayılıyor. Haberi duyan Archegon’un yatırım yaptığı diğer hisselere bakıyor hemen. Bu sebeple de Discovery, Baidu ve Tencent adlı şirketlerin hisseleri çakılıyor. Margin call üstüne margin call yiyen Archegon paraları karşılayamayınca iflas bayrağını çekiyor.

Archegos Capital Skandalının Maddi Sonuçları Neler?

Efenim iddialar o ki Hwang burada margin call’a düşmesi münasebetiyle takriben 38 mio dolar zarar etmiştir. Çok daha fazlası Japon abi Nomura ve Credit Suisse’de gerçekleşti deniyor. Şu an açıklananlara göre Nomura 2 milyar USD zarar açıkladı. Credit Suisse ise net zarara ilişkin bir açıklama yapmamış olsa da zarar ettiğini kabul etti ve zararı ilk çeyrek bilançolarında görebileceğimizi söyledi. Yani zararı bilançoya gizleyeceğim hacılar paniklemeyin dedi.

Archegos Capital Skandalı Dersleri

Bence piyasa düzenleyicileri ve kanun koyucular açısından buradan çıkarılabilecek en büyük ders özellikle kaldıraçlı işlemler ve kredili işlemler hususunda. Her yazımızda finans sektörünün reel sektörün bölünmez bir  parçası olduğunu ancak devletler tarafından asla başının boş bırakılmaması gerektiğini söylerim. Archegos capital skandalı da bu şekilde bence. Liberaller yine kuduruyor tabi. Ancak bunları boş bırakınca da ha bire sıkıntı çıkarıyorlar. Yerlerinde durmuyorlar. Bunu her ekonomik krizde görüyoruz zaten.

Şimdi tabi beklenildiği üzere vay efendim swap yasaklansın, açığa satış yasaklansın, kaldıraçlı işlemler yasaklansın vs. yazmayacağım. Bunlar başlangıç aşamasında oldukça zararlı finansal maddeler gibi görünse de aslında tasarrufların yerini bulması, risklerin hedge edilmesi gibi hayati önemleri münasebetiyle yasaklanmaz, yasaklanmamalı. Ancak tabi serbestliğin getirdiği riskler mevcut. Kritik olan bu serbestliği kontrol edip edemeyeceğimiz.

Bir yazımızı daha sona erdirdik efenim. LTCM skandalı yazımda buluşmak dileğiyle, esen kalınız.

yatirimkurusu

10 yıldır finans sektöründe denetçi, İngilizce biliyor.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu
error: İçeriklerin kopyalanması engellenmiştir.