Devre Kesici Nedir ?

yatirimkurusu 25 Kasım 2020Son güncelleme: 2 Mayıs 2021

0 1.613 3 dakika okuma süresi

Efenim bu yazımızda konumuz devre kesici nedir meselesi. Tıpkı brüt takasta olduğu gibi yatırımcının hoplayıp zıplamasına sebep olan ve endişelendiren bir uygulamadır devre kesici uygulaması. Konuyu çok uzatmaya gerek yok. Buyrun devre kesici nedir yazımıza.

Devre Kesici Nedir

2015 yılından evvel borsada otomatik seans durdurma sistemi kaldırılınca yerine konulan devre kesici uygulaması o günlerden bu günlere uygulanıyor. Hatta muhtemelen borsa yatırımcısı olarak devre kesicisi şeklinde çok sık KAP bildirimlerine rastlarsınız. Hele hele kritik bir ekonomik gösterge açıklanacağı ya da Merkez Bankası faiz kararı geleceği günlerde cayır cayır işlem ekranlarına düşer bu devre kesici.

Amacı yine küçük yatırımcıyı korumak ve manipülasyon faaliyetlerine engel olmak olan geçici bir önlemdir. Bu önlemin babası ise yani devre kesici kâfi gelmeyince uygulanan versiyonu ise brüt takastır.

Dönem dönem oranları değişiyor ama eğer bir hisse fiyatı devre kesici referans fiyatının üzerine çıkar ise devre kesici devreye girer. Yıldız ve ana pazarda fiyat marji (yani fark) %10 üzerine geçerse devre kesici hemen devreye girer. Tüm paylarda ise aşağı yönlü %5 fiyat düşüşü olduğunda devreye girer.

Devre Kesici Olunca Ne Oluyor

Portföyünüzdeki bir hisseye devre kesici uygulandığında hisseniz emir toplama sürecine geri döner ve tek fiyattan emir toplanmaya başlar. Normalde borsada bir hissede çoklu fiyat yöntemi ile fiyat tespiti yapılır ki bu şu demektir: kardeşim piyasa serbest, tüm alıcı teklifleri ile satıcı teklifleri karşılaşsın, birbirine en yakın olandan en uzak olana doğru fiyat eşleştirmesi yapılsın ve işlemler tamamlansın. Ağırlıklı ortalama yöntemine göre hisse fiyatını piyasa verileri ekranına yansıtırız.

Peki devre kesici devreye girince ne oluyor. Öncelikle o ana kadar girilmiş tüm talepler iptal ediliyor. Akabinde tekrar emir toplama sürecine ancak tek fiyattan emir toplama sürecine giriliyor. Yani talepler tekrardan toplanıyor. Bunun süresi 15 dakika.

Endekse Dayalı Devre Kesici Nedir ?

Devre kesicinin tüm pazara sirayet etmiş olanıdır. Kuralı ise önceki günün kapanış fiyatına göre borsa endeksinin değeri %5 ve %5’ten daha fazla düşerse devre kesici tüm paylar için uygulanır.

Endekse dayalı devre kesici uygulamasında tüm işlemler 20 dakikalığına durdurulur emirler yok sayılır. Sonra 5 dakika boyunca tek fiyattan emir toplanır ve piyasanın toparlanması, silkinip kendine gelmesi sağlanır. İkinci 5. Dakikalık zaman diliminde ise alım satım emirleri eşleştirilerek işlemler tamamlanarak yeni fiyat tespit edilir.

Yani takriben 30 dk lı kbir süreç.

Eğer ilk endekse dayalı devre kesici tetiklenir ve sistem yukarıdaki gibi işler ise bu eşikler tekrar aşılırsa devre kesici yine devreye girmeyecek. Bunun için endeksete %5 değil %7,5 lik düşüş beklenecek.

Hissem Devre Kesiciye Düştü Ne Yapayım?

Gelelim devre kesici nedir yazısının en kritik bölümüne. Efenim portföyünüzde bulunan bir hisse senedi devre kesiciye uğrar ise panik yapmayın. Gidin köprüden atlayın. Ahahahahaha. Şaka yapıyorum tabii ki.(yatırımcı latifesi). Böyle bir durumda önce devre kesicinin neden devreye girdiği sorgulanır. Daha doğrusu devre kesici borsa geneline mi sirayet etmiş durumda (çok sayıda hissede mi devreye girmiş) yoksa sadece sizin hissede mi. Eğer borsa geneline sirayet etmişse ekonomik göstergeler, MB faizi ya da politik gelişme filan yaşanmıştır.

Şayet sadece sizin hissenizde devre kesici var ise kuvvetle muhtemel sizin hissede bir manipülasyon girişimi vardır. Hissenizin brüt takasa alınma olasılığı olmakla birlikte brüt takasa hiç girmeyedebilir. O anlık da bir gelişme yaşanıyor olabilir. Bu tip durumlarda benim sizlere önerim yani devre kesici devreye girdiğinde ortalık durulana kadar satış emri girmemeniz. Çünkü devre kesici geçici bir durumdur. Niye olduğunu kuvvetle muhtemel anlayamayacaksınız.

Anlayamadığınız bir süreçte zararına satış yapmak vs. ciddi cesaret ister. Şimdi siz diyeceksiniz ki kardeşim hisse manipüle ediliyor işte satayım çıkayım kurtulayım. Yok baboş bu işlere girmeyin. Ha kardaysan satış ver eyvallah ama zarardaysan o topa girme. Devre kesici nedir meselesi brüt takas gibi değil. Brüt takasa girip iflah olmayan çok hisse vardır ama devre kesici öyle değildir. Bir de fiyatların yükselmesi ile de devre kesici devreye girebilir. O yüzden çok şey yapmayın. İtidalli olun ve sükunetinizi koruyun.

Bu yazımı beğendiyseniz muhtemelen aşağıdakileri de beğenirsiniz.