Kazandıran Dolar Yorumları ve Dolar Yatırımı

Dolar yatırımı, euro yatırımı ya da TL yatırımı dediğimizde finansal piyasalarda bu para birimi ve bu para birimine endeksli varlıklara(tahvil, hisse, paranın kendisi vb.) yatırım olarak anlaşılır. Ancak bu aşamada biz sadece para birimlerine yatırım olarak bildiğimiz kısmı değerlendireceğiz. Dolar yorumlarımı yazının ilerleyen bölümünde okuyacaksınız.

Yine platformda talep üzerine hazırladığım oldukça detaylı bir dolar yazım var onu okumanızı da tavsiye ederim. Yine Türkiye’de dolar yatırımı yapan herkesin dikkate alması gereken Türkiye’nin Bitmeyen Dolar Sorunu yazımı okumasını tavsiye ederim.

Döviz Yatırımı Alternatifleri

Genelden özele doğru gittiğimizden önden şunu söyleyeyim, döviz yatırımlarında iki alternatifiniz var:

1. parayı alıp vadeli mevduata yatırmak

2. parayı alıp vadeli/vadesiz mevduata yatırmak ve al sat işlemlerinden kazanmak

Döviz alım satım işlemlerinden kastım yalnızca iki para birimi arasında yapılanlar olarak düşünmeyin. Arbitraj, çapraz kur alım-satımı vs. De yapabilirsiniz. Arbitrajdan nasıl para kazanıldığını Arbitrajdan Nasıl Para Kazanılır yazısında anlattım.

Vergiler, Vergiler, Vergiler…

Dolar yatırımı, Euro yatırımı, TL yatırımı ya da başka bir yabancı para birimi yatırımı herhangi bir bankadan bu para cinsinden hesap açtırarak yapılabilir. Bu parayı nakit de alsanız TL mevduat hesabınızdan da alsanız maliyetlerinizden biri kambiyo vergisidir. Devlet döviz aldığınız için sizden vergi alır (Cezalandırır) .Vergi oranı %1’dir.

Sahip olduğunuz dövizin satışı sırasında ise herhangi bir vergi alınmaz. Yatırım maksatlı aldığınız dövizi ya da TL’yi, vadeli hesaba yatırıp biraz faiz geliri elde edeyim derseniz bu vadeli hesaptan elde edeceğiniz faiz gelirinden dolayı devlet baba yine gelir vergisi alır. Buna da stopaj denir.

Türkiye’de mevduat hesapları genelde 31-45 gün aralığında tutulduğu için bu oranları vermem yeterli. TL mevduat için faiz gelirinizin %15’i, Döviz için %20’si gelir vergisine tabi tutulur. Bunun için beyanname vermenize gerek yoktur. Banka parayı hesabınıza yatırır yatırmaz vergisini de keser. Bunları da maliyet olarak göz önünde bulundurmanız gerekir.

Alım-satım işlemlerinizden doğan kazançtan ise henüz vergi alınmıyor. Biraz eşşeğin aklına karpuz kabuğu düşürdük sanırım…

Geçerli Döviz Kuru Nedir?

Piyasada TCMB kurları, banka kurları ve serbest piyasa kurları olmak üzere 3 tip döviz kuru mevcuttur. Bunlar birbirine oldukça yakın olmakla birlikte gördüğünüzde şaşırmayın diye bahsedeyim biraz.

TCMB Kuru

Birincil kur devletin resmi kuru olan TCMB kurudur. Günlük açıklanır, kamu yani devlet kurumları yabancı paraya endeksli işlemlerini yaparken bu kurları dikkate alır. Kurları TCMB’den takip edebilirsiniz. Çok acayip para birimleri de var bu kurlar arasında bakın mutlaka, bulmacalarda filan çıkıyor, yazınca çok havalı hissediyorsun kendini.

Banka Döviz Alım-Satım Kuru

İkinci kur ise bankaların döviz alım satım kurudur. Bankalar kar edecek şekilde müşterilerine bu kurları açıklarlar. Alış satış arasında bankanın o dönemki politikasına ve döviz mevcudiyetine göre farklılıklar olabilir.

Yeri gelmişken bahsedelim. Belki bir yerlerde rastlarsınız. Efektif ve döviz ifadeleri arasında fark vardır. Efektif nakit olarak elinizde tuttuğunuz döviz anlamına gelirken döviz banka hesabınızda bulunan dövizdir. Bankalar efektif ve döviz alış-satış kurlarını da farklı olarak uygularlar. Bilginiz olsun.

Serbest Piyasa Kuru

3. Kur ise serbest piyasa alış satış kurudur. Buna spot alış satış kuru denir. Halk arasında tahtakale piyasa kurları da denir. Yani piyasada ve nakitte değişim kurudur. “Nerede belirleniyor nerde ülen bu serbest piyasa” derseniz Türkiye’de nakit döviz alım satımının bulunduğu her yerdir. Ama esasen bu işlerin ana üssü halen Eminönü/İstanbul’da bulunan Tahtakale’dir. Gözlerimle gördüğüm en canlı ve en hareketli döviz piyasası orasıydı.

Türkiye’de dolar en çok takip edilen para birimi olduğundan dolar yatırımı yapan kişi sayısı da oldukça fazla olduğundan TV’lerde, her girdiğiniz web sitesinde ya da her mobil uygulamada ilk karşınıza bu kurlar çıkar. Ancak çıkan kurları yukarıda anlattım. Mesela bankaların kendi web sitelerinde verdikleri kur ile serbest piyasa farklı, TCMB kuru farklıdır. Tutarlar oldukça ufaktır ama fark bulunur.

Mesela bizim web sitesindeki Piyasa Verileri sayfasındaki kurlar forex kurudur. Serbest piyasa kuru temelini buradan alır. Spot kur dedikleri kavramda bu piyasada nakit alış satışa istinaden verilen kurlardır.

Döviz Alış Kuru- Döviz Satış Kuru Konusu (Kur Makası)

Dolar yatırımı ya da hangi para birimi olursa olsun size tavsiyem özellikle alım-satım makası düşük olan bankaları tercih etmeniz. Ne demek biraz açalım. Bankalar ya da döviz büroları döviz alım satımından kazanç elde ederler. Bankalar alım-satım işlemlerinden komisyon almazlar. Ama aradaki makastan kazanırlar. Size dövizi 1,15 TL’den satarken müşterilerden 1 TL’den alırlar. Bu aradaki farka da makas denir. Bu makasın düşük olduğu bankaları tercih etmeye çalışın. Size yönlendirme yapmam doğru olmaz. Açın araştırın hatta bizzat siz karşılaştırın.

İşlem Saatlerine Dikkat

Bu makas konusunda dikkat etmeniz gereken en mühim mesele ise özellikle mesai saatleri dışında (09:00-18:00) ve hafta sonları alım/satım makası çok açılır. Bu makasın açıldığı günlerde de alım satım yapmayın.

Ek olarak benim size tavsiyem piyasa açıldıktan bir saat sonra kurlar iyice oturduktan sonra (özellikle piyasanın hareketli olduğu zamanlarda) alım-satım yapmanız yönünde. Özellikle piyasa açıldığı saatlerde uluslararası piyasalar ile bizim iç piyasamızda kurlar arası bir boşluk olur. Piyasanın bu boşluğu kapatması için belirli bir süre büyük hacimli işlem yapanların aradaki arbitrajı süpürecek işlemler yapması gerekir. Bu işlemler sona erip piyasa dengeye gelene kadar küçük yatırımcı olarak bekleyin. Bu boşluğada gap filan deniyor ingilizce. Havalı bir kelime.

Bankaların açıkladığı döviz alış kuru, siz bankaya para götürdüğünüzde bankanın size vereceği paradır. Yani sizin dövizinizi alış tutarıdır.

Döviz satış kuru ise siz yerli para birimi ile döviz almak istediğinizde bankanın uyguladığı kurdur.

Makas Nasıl Belirleniyor?

Bankaların döviz alış kuru satış kuruna göre her daim daha düşük olur. Dediğim gibi banka da bu işten para kazanıyor. Bunun dışında eğer banka sizden alım işlemi ile alakalı bir komisyon almaz, almamalı. Böyle bir durum var ise kesinlikle işlem yapmayın.

Gelelim bankalardan yapacağınız işlemlerde kur fiyatlaması konusuna. Bankalarla yapacağınız döviz alım satım işlemleri belirli bir tutarın üstündeyse (örneğin 5.000 usd üzeri) internet kurundan işlem yapmayın. Parayı hesabınıza yatırın ve fiyatlama talep edin. Size daha güzel bir kurdan teklif yaparlar. Ama yukarıda söylediğim tutarın altındaki bir işlem için fiyatlama talep etmenize pek gerek yok. Girmeyin yani size doğru düzgün fiyat vermezler. Sonuçta bu iş hacim işi.

Özetle yukarıda dolar yatırımı ile ilgili anlattığım hususlara dikkat edin ve bunu diğer para birimlerinde de mutlaka uygulayın. Yoksa dolar yatırımı ile zengin olayım hayaliniz suya düşer.

Dolar Yatırımı

Evet, hepinizin bu yazıyı okuma sebebi sanırım bu başlıkta belirttiğim dolar yatırımı konusu olsa gerek. Ülkede belirli bir kısım sürekli bu arayışta. Adam (eminim hepinizin aklında bu düşünce var)gideyim cebimde 5.000 TL var onunla dolar alayım, nasıl olsa 2 katına çıkar. Çıkınca satayım sonra tekrar alayım tekrar satayım böyle böyle zengin olurum diyor.

Kafaya, zekânın parıltısına bakar mısınız? Bu kafadaysanız dolar yatırımı yaptığınız zamanın, ya da doların kaç TL olacağının bir âlemi yok. Bu işlemlerden para kazansanız da paranın gideceği yer belli.(şu an hangi maddeyi kullanıyorsanız bana da söyleyin) O yüzden mevcut kafanızın güzelliğini yaşayın. Ancak bu kafadan kurtulmak istiyorsanız ve doğru düzgün yatırım yapmak istiyorsanız muhakkak Yatırım, Birikim Servet yazımı okuyun. Çok faydalı olacaktır emin olun.

Gelelim şu Youtube’da Twitterda teknik analiz kasıp uydurmaca tahmin yapan elemanlara. Ulan adam doların ne olacağını bilse size söyler mi? Bunu düşünün önce. Niye söylesin, gider kredi yüklenir, kimse o pozisyona girmeden kendi pozisyonunu alır, beklentisi gerçekleşince kârı cepleyip temiz çıkar pozisyondan. Çünkü bu işi ne kadar çok kişi bilirse herkes aynı işlemi yapacağından kârı azalacak. Adam mal mı niye söylesin?

Bu yüzden size dolar şöyle şöyle olacak, paranı bana ver, seninkini katlayayım diye gelenlere para verdiyseniz geçmiş olsun, bir güzel tokatlandınız. Bunlara, bu tip şarlatanlara sakın düşmeyin.

Dolar’ın Değeri Nasıl Belirleniyor? Döviz Kuru Nasıl Belirlenir?

Her piyasada olduğu üzere dolar değeri de temel olarak arz talep üzerine belirlenir. Ancak kısaca size paranın nasıl bir şey olduğundan bahsedeyim. Günümüzde (2020’li yıllardayız) paralar belirli bir dayanak varlığa göre basılmaz. Yani paraların arkasında altın/ gümüş vs. Gibi bir karşılık yoktur. Bu tüm paralar için geçerlidir.

Peki para nedir? Para senettir. Hangi ülke basıyorsa altında onun imzası olan bir senettir. Güzel bu durumu anladıysanız paranın değerinin doğrudan o ülkenin ekonomik ve siyasi gücü ile ilişkili oluğunu anlamışsınızdır.

Şöyle düşünün. Piyasada esnafsınız. Mal alıp satıyorsunuz. Bir gün dükkânınıza ben geldim, üstüm başım sefil, size bana 1.000 tane mal vermenizi, karşılığında senet vereceğimi, senedi kendimin imzalayacağını söyledim. E haliyle siz salak değilseniz malı bana satmazsınız. Sonra hemen dükkânın önüne bir Merso yanaştı. İçinden Ali Sabancı indi. Dedi ki kardeşim bana 1.000 tane mal ver, karşılığında sana senet vereceğim. İşte ikimizin yazdığı senet arasındaki fark ne ise ülkelerin bastığı paralar arasındaki fark da budur.

Yani doğrudan parayı basan ülkenin ekonomik gücü ve siyasi gücü ile ilişkilidir. Bu birinci etmen diyelim. Bunun içinde Dünya Ekonomi Düzeni üzerine biraz fikriniz olmalı diye düşünüyorum.

Piyasanın İşleyişi

Bunun dışında bir de piyasa dediğimiz bir kavram vardır. Piyasadan kastım ülkedeki döviz piyasası. Ancak döviz piyasasına geçmeden bu döviz ihtiyacı yaratan işlemlere hafif değinelim.

Bir ülke bir sene içerisinde mal üretir, bunların bir kısmını içerde tüketir, bir kısmını dışarıya satar (ihracat). Üretirken aynı zamanda kendinde olmayan malları da alır. (ithalat) Turist gelir harcama yapar, yerli firmalar dışarıda inşaat işine girer (ihracat sayılan satış ve teslim), yurt dışında yaşayan Türkler ailelerine para gönderir, yabancılar gelir buralardan hisse alır, bizimkiler gider yurt dışından hisse alır, Volkswagen Türkiye’de yatırım yaparken bizimkiler Libya’da fabrika açar vs. derken bir bilanço oluşur.

Bu bilançoda ülkeye giren döviz ile çıkan döviz arasında fark var ise buna dış ticaret açığı denir. Yani ülkede dış ticaret açığı var ise ülkenin paraya ihtiyacı olur. Bu da dövize olan talebi arttırır. Talep artınca her malda olduğu üzere (para da bir maldır) dövizin değeri artar.

İşte piyasa dediğim budur ve bu bir yıl içerisinde gerçekleşen işlem sürecidir. Bu bir yıl içerisinde gerçekleşen işlemler sırasında döviz talebi ile döviz arzı arasında dengesizlikler olur. Buna göre dövizin fiyatı artıp azalır. Döviz talebi yüksek olursa dövizin değeri artar. Yekünde bu işlemleri değerlendirmeniz için uluslararası yatırım pozisyonuna da bakmanız gerekir ancak temel olarak bakmanız gereken ülkenin kronik sorunu olan ve bir çok kriz geçirmemize sebebiyet veren cari açık sorununun ne olduğunu bilmek ve cari açık nasıl ölçülür onu öğrenmektedir.

Oyunun Kuralları

Piyasanın bazı kuralları vardır. Mesela en bilindik olanı meşhur “ beklentiler alınır, gerçekler satılır” lafıdır. Yani piyasa mevcut verilerden kök alarak piyasa oyuncularının beklentilerine göre hareket eder. Örneğin ülkede yaklaşan bir seçim varsa piyasa gerilir ve döviz değer kaybı yaşar. Sebebi yeni bir riske girilecek beklentisidir. Yeni hükümet kurulacak mı? Hangi partiler seçilecek? Vs.

Belirsizlik = Risk’tir. Piyasa da riski bu şekilde fiyatlar.

Bir diğer mesele ise enflasyondur. Enflasyon nedir meselesine girersek çıkamayız konu çok uzar. Kısaca ülkedeki mal ve hizmetlerin fiyatlarının artmasıdır diyelim. Niye artıyor derseniz bunun da temel iki sebebi var, ya üretim sürecindeki maliyet unsurlarından birinin fiyatı artmıştır ya da mala olan talep artmıştır. Piyasadaki malların ortalamasını alınca da enflasyon verisi ortaya çıkar.

Enflasyon meselesi paranın zaman değeri ve faiz kavramının da temelini oluşturur. Yani bu günkü 1.000.000 TL ile 5 yıl sonraki 1.000.000 TL aynı değildir.

İşte bu enflasyon denen zıkkım da dövizin fiyatını değiştirir. Bunu forward dediğimiz kur hesaplamasında kullanırız.

Forward Kur Nasıl Hesaplanır?

Forward kurun nasıl hesaplandığına ilişkin merak ettiğiniz konular var ise muhakkak Forward Kur Nasıl Hesaplanır yazımı ziyaret ediniz.

Dolar Yorumlarım ve Acı Tecrübeler

Benim bu noktada tavsiyem dolar yorumu ndan, euro yorumu ndan bilumum yorumdan sakınmanızdır. Evet, size garip gelecek ama dövizin fiyatı artacak gidip döviz alayım, TL değerlenecek dövizi bozayım şeklinde tahminler ile yatırım yapmamanızı önereyim sizlere. Bu durum sizi zarara sokar. Bu pozisyonlardan bir kere ya da iki kere kazanırsınız ama daimi kazanç elde edemezsiniz. Bu dediğimi kesinlikle unutmayın. Birçok kez tecrübe ettim bu durumu. Dikkatli olun. Piyasa kendine çok güveneni çarpar.

Bunun matematiksel olarak ispatı için de muhakkak Forex Yatırımı : Neden Kaybetmek Zorundayız yazısına bir göz atın.

Bizzat kendim birçok kez bu tip işlemlerden zarar ettim. Paraya ihtiyacım olduğu için pozisyonumdan çıkmak zorunda kaldım. Siz de bu duruma düşmeyin. Örneğin bir gün durduk yere içime bu ülke erken seçimsiz yapamaz kardeşim, ben en iyisi ortalık durgunken pozisyonumu alayım (parayı sam amcaya basayım) nasıl olsa 3-5 aya seçim olur, hadi olmazsa en kötü 1 seneye kesin seçim var, ortam gerilir, ben bu işten deli para vururum gibi bir fikir geldi. Gel zaman git zaman bu fikir iyice yerleşti ve aklımdakini yaptım, başladım seçim beklemeye.

Ulan her gün de haberleri okuyorum ne bir siyasi gerginlik, ne bir beyan. Normalde iki de bir sürekli seçim isteyen Bahçeli hiç konuşmuyor, sürekli birbiri ile atışan CHP-AKP’den ses yok. 1 ay, 2 ay, 3 ay…. geçiyor yok abi kimse birbirine girmiyor.

Bir ara baktım yurt dışına operasyon olacak, aha dedim tamam tam birbirlerine giriyorlar. Yok aga ordan da iş çıkmadı. 1 ayda öyle yedik. O sıralar paranın lazım olacağı bir işim de vardı. Bir yandan da bu işi kaçırmak istemiyorum, mal ucuz vs. Baktım olacak gibi değil, lanet olsun finansçılığına da döviz lobisine de deyip zararına bozduk parayı.

Velhasıl bu tip işlere girmeyin, hele size lazım olacak parayla çok çok dikkatli olun. 

Nasıl yatırım yaparım diyorsan o konuya başka bir başlıkta değerlendireceğim. Ancak kısaca şöyle söyleyeyim, ben yatırım (g)kurusuyum, bu piyasalar benden sorulur, tutturamadığım tahminim olmaz ayaklarına girme. Alacaksan dengeli, belirli bir zaman aralığına yayarak, ihtiyacın olmayacak parayla al. Sonra ortalıkta donsuz şekilde gezen bir sürü yatırımcı mevcut. Donsuz gezenlerden olma.

30 Eylül 20′ Güncellemesi

Evet kıymetli okurlarımız. 24 mayıs itibariyle döviz alım ve satım işlemlerine %1 oranında vergi (kambiyo vergisi) getirilmiş olup bundan sonraki işlemlerinizde bu vergiyi kur maliyetlerinize dahil etmeniz gerekiyor demiştim.

30 Eylül 20′ sabahı itibariyle devlet kambiyo vergisini altın ve dolarda binde 2’ye çekmiş durumda. Vatana ve millete hayırlı olsun. Maliyetlerinize dahil etmeyi unutmayınız.