Emtia Piyasası Nedir ?
Efenim selamlar. Bu yazıda konumuz emtia piyasası nedir meselesi. Yazımızda emtia piyasası nedir sorunuza ve emtia piyasasının genel işleyişinin nasıl olduğuna dair kapsamlı cevaplar bulacaksınız.
Platformumuz tarafından kesinlikle ama kesinlikle forex ya da herhangi bir şekilde finansal piyasalarda trade ile para kazanma çabasına girmemeniz tavsiye edildiğinden bu yazıyı okuyan arkadaşların “ben bu piyasanın tillahını biliyorum lan” deyip işlem yapmaması şiddetle tavsiye olunur. Yazımız emtia piyasasının uluslararası anlamda nasıl çalıştığını öğrenmek isteyenlere rehber niteliğinde bir yazıdır. Bununla birlikte emtia piyasasının dinamikleri nelerdir adlı bir çalışmamız da yoldadır.
Emtia Piyasası Nedir ?
Emtia piyasası temel olarak ham maddelerin ve girdi niteliğindeki ürünlerin ticaretinin yapıldığı bir piyasadır. Bu piyasada yaklaşık olarak 50 temel ham madde ile 100’e yakın ana ürünün ticareti günlük milyar dolarlık hacimlerde yapılmaktadır.
Emtia Piyasasını Anlamak
Piyasayı anlamak için platformumuzun her aşamasında uyguladığımız tümden gelim yöntemini uygulayacağız. Bu kapsamda emtia piyasasının ikiye ayrıldığını belirtelim. Bunlar sert emtialar (hard commodities) denilen altın, petrol ve kauçuk gibi madencilik ya da çıkarma faaliyeti ile temin edilen doğal kaynaklardır.
Bunun dışında ecnebilerin yumuşak emtia olarak nitelendirdiği (soft commodities) tarımsal ürünler vardır. Nedir ? Sığır eti, buğday, kahve, kakao, mısır, şeker v.b.dir.
Emtia Piyasalarında Kimler Var ?
Emtia piyasalarına girmeden evvel bilmemiz gereken ilk şey piyasada spekülatör, manipülatör, arbitrajcı, gerçekten alıcı ve satıcı da dahil olmak üzere risklerini yönetmek maksatlı hedge işlemi yapmak isteyen çok sayıda oyuncu olduğudur. Yani it çakal da vardır, hurdacı cemil dayı da.
Emtia Piyasasında Neden Yatırım Yapılıyor ?
Bu platformda sizlere defaatle nakit getirisi olmayan yatırımlardan, değer yatırımı işlerinden uzak durmanız ya da bu tip işlemlere portföyünüzde az yer vermeniz gerektiği söylenmiştir. Bu bileşik getirinin gücünden faydalanmanız adınadır. Bu stratejide kaçırdığınız fırsat çok olduğu gibi kaçındığınız kayıp da fazladır. (Tekrar oku burayı!)
Ancak yine de aç gözlü yatırımcı durmaz ve yatırım yapmak ister. Gerçekten işi yapanları ve hedge maksatlı piyasada olanları bertaraf edecek olursak emtia piyasasına yatırım yapanların temel bir varsayımı vardır. Emtialar borsadaki varlıklarla ters korelasyonda hareket eder. Hisselerle emtiaların tarihsel fiyat seyrini izleyenler böyle bir yorumda bulunmuştur. Yani borsa yatırımı çok fazla olanlar hedge maksatlı emtia piyasasına girebilmektedir.
Yine enflasyona karşı portföyünü hedge etmek isteyenler de emtiaların tercih ederler. Çünkü enflasyonun ana sebebi emtia fiyatlarındaki artıştır.
Tabi bu piyasaya spekülatif maksatlı yatırım yapanlar arasında modern portföy teorisi gereği portföy dağılımını optimum kılmak isteyenler de vardır.
Emtia Piyasası Türleri
Emtia piyasaları tip olarak ikiye ayrılır. Bunlar tahmin edebileceğiniz üzere spot ve vadeli işlem piyasalarıdır.
Ecnebiler spot piyasaya physical markets dediği gibi cash markets de demektedir. Bu piyasa genelde gerçekten bu ham maddeler ile iş yapan elemanların olduğu piyasadır. Fiziksel teslimat yapılır. Spot piyasada emtiaya talebin yüksek olduğu dönemlerde vadeli satışlar yavaşlamakta ve sadece nakit ile iş yapılabilmektedir. Dünya genelinde büyümenin zayıf olduğu dönemlerde ise spot piyasada vadeli anlaşmalar artmaktadır.
Vadeli işlem piyasaları ise forward,futures ve opsiyonları içerir ki siz viop yazımdan bu konuda detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Vadeli işlem piyasaları ise itin çakalın çok olduğu piyasadır. İşlemler kaldıraçlı ve sakattır. Bu piyasada fiziksel teslimat çoğu zaman tercih edilmez. Ancak gümüş spekülasyonu yazımda okuyabileceğiniz üzere marjinal tipler vardır. Bunlar karşıt yatırım stratejileri kapsamında işi inada bindirip fiziki teslimata gidebilirler. Yine de piyasada genelde vadeye yaklaşan riskler ya zararla kapatılır ya da roll over (çevirme/pozisyonu yenileme) edilir.
Buna ek olarak vadeli işlem piyasalarını gerçekten hedge maksatlı kullanan çok sayıda da firma vardır. Şimdi örnek verip konuyu detaylandırmak isterdim ama hem bizim ülkedeki mikro ölçekli firmalara anlatmaya değmez hem de yazıyı çok uzatır.
Dünya Piyasasındaki Emtia Piyasaları
Sanırım ilk sıraya Chicago mercantile exchange’i koysak hakkaniyetli yazmış oluruz. Bunun dışında yine ABD’de newyork mercantile exchange bu piyasanın duayenlerinin takıldığı mekanlardır.
Emtia piyasasından bahsedip de London Metal Exchange den bahsetmemek olmaz. Bu piyasa da dünyanın emtia fiyatlarının belirlendiği piyasa diyebiliriz rahatlıkla. Tokyo Metal Exhange’i de listeye ekleyelim.
Emtia piyasaları küçük yatırımcıların ağırlıklı olarak forex kanalıyla erişebildiği bir piyasadır. Forex te ise erişim fiziksel teslim içermez. Yani tamamen vadeli kontratlar üzerinedir. Bu piyasalar tradingci tayfanın dikkatini çeker. Hemen yatırım yapılır. Ancak petrol ve altın dışında diğer emtiaların fiyatları feci şekilde oynaktır. Çoğu küçük yatırımcı risk yönetimi nedir bilmez. Dolayısıyla pozisyonu margin call dan kapanır. Piyasa volatilitesi ile küçük sermaye sahibi yatırımcıyı burada yer bitirir. Çok yiğitler bu piyasada telef olur, margin callara kurban gider.
Genel olarak emtia piyasası nedir sorunuza cevaplar bulmuşsunuzdur diye düşünüyorum. Lütfen bu piyasalarda fiyatların aşırı oynak olduğunu, vadeli kontratlarla kaldıraçlı işlemlerle yatırım yapılabildiğini ve gerçekten idareli hareket etmeniz gerektiğinin farkında olun. İlgisi olanlar için altın yatırımı nasıl yapılır, gümüş yatırımı ve değerli metallere yatırım yazılarımı tavsiye ederim. Esen kalın efenim.
