Bitcoin Yatırımı ve Diğer Blockchain Tabanlı Para Birimleri

Efenim bu günkü yazımızda konumuz bitcoin yatırımı ve aslında selpak gibi ürünün adını almış olan bir marka olan bitcoin altında değerlendirilen blockchain tabanlı para birimlerine yatırım meselesi. Çok uzatmadan dalalım mevzuya.

Bitcoin Yatırımı

Bitcoin bir blockchain tabanlı para birimidir. Satoshi Nakamoto tarafından 3 Ocak 2009’da paperworkü ( manifestosu) yayımlanan para birimi o tarihten bu güne de yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Özellikle bitcoinin sahip olduğu güçlü teknolojik altyapı ile zaman zaman ne olduğunun da net bir şekilde anlaşılmaması bitcoin yatırımı yapanların dengesiz talebine neden olmuş, fiyatı oldukça dalgalı şekilde seyretmiştir. 

Yılların finans sektörü çalışanıyım açıkçası böyle fiyat dalgalanması yaşayan bir yatırım ürününe çok fazla rastlamadım. Tabi lale soğanı filan hikayeleri var tabi ama bitcoin yatırımı bambaşka bir hal aldı. Rastladıklarımız genelde manipülatörlerin girdiği borsadaki ufak hisselerdi. Çok daha fazlasını bitcoin gibi uluslararası anlamda yatırım aracı olarak kabul edebileceğimiz bir unsurda yaşamak şaşırtıcıydı.

Her manipülasyon ya da spekülasyonda olduğu üzere bu bitcoin yatırımı meselesinde de fiyatın, varlığın kendisinden koptuğunu gördük. Aslında bitcoin yatırımı nın ciddi dezavantajlarından biri de bu. Yani fiyat tespitini değerlemesini yapabileceğin bir durum yok, emsal yok, ortalama yok. Fiyat artıyor ama artma sebebi düşük değerliliğinin olması mı yoksa talep mi derseniz direk talep derim.

Geçmişten Bir Örnek

Mesela meşhur Hollanda lale soğanı çılgınlığında da bu olmuştur. Yani varlık kendi öz niteliğinden ve değerinde ayrılarak bir tabu haline gelmiş, almayanı dövüyorlar ayıplıyorlar moduna girilmiş, toplumsal bir çılgın ruh hali insanları sarmıştır. Buna da ortamlarda Misnky Anı deniyor. Aklınızda bulunsun. Lale soğanı çılgınlığının vadeli yani türev piyasalardan çıktığını biliyoruz. Yıllar sonra ortaya çıkıyor ki o dönemde ne bu kadar lale soğanı ihtiyacı vardır ne de üretimi. Yani türev piyasalarda mevcut üretim ile tüketimin kat kat fazlası oranında kontrat alınıp satılıyor. Bu da insanoğlunun ve piyasanın yanılabileceğini, ve dahi hiç ortada olmayan şeylere dahi inanılmaz paralar ödeyebileceğini gösteriyor.

Bitcoin yatırımı nı da bu temelsizlik meselesi nedeniyle lale soğanına benzetiyorum. Bu temelsizlik ifadesine muhtemele yatırım yapanlar ile teknoloji guruları ciddi şekilde bozulacak ancak işin bir gerçeği de bu. Zaten bu temelsizliği piyasada serbestçe dolaşımına izin verildiği yani devletler işten elini eteğini çektiğinde göreceğiz. Şu an öyle bir dönem yaşanmadı. İyi kötü bitcoin ile alış veriş yapabildiğiniz yerler var, web sitelerine de bir yasak konmuş değil. Yani otorite sürece müdahil değil. Olası bir müdahalesi durumunda ya da devletin bitcoine bir rakip çıkarması halinde bitcoin yatırımı ve temelsiz olarak nitelendirdiğim diğer blockchain tabanlı para birimlerinin değerini hep birlikte izleyeceğiz.

Bu balonlaşmaya sebep olan en büyük sebeplerden birinin paranın ne olduğunun bilinmemesinden kaynaklandığını düşünüyorum. Dolayısıyla bu meseleye biraz değinip karşılaştırmalı şekilde durumu biraz izah edeceğim.

Para Nedir?

Para, bir devlet tarafından imzalanmış senettir. Günümüzde kullanılan hiç bir para biriminde karşılık olarak bir değerli metal ya da bir değer bulunmaz. Bir devlet çıkar der ki bu benim param, bu ülkede bu para ile alış-veriş yapılacak, parayı sadece ben ve yetki verdiğim kuruluşlar basabilir. Şekli budur. İmzamı da atarım der.

Dolayısıyla siz bir parayı aldığınızda aslında gerçekten aldığınız şey siyasi ve ekonomik gücüne güvenerek o senedi ödeyeceğini düşündüğünüz bir devlet borcudur.

Borçluluğu yüksek, ya da siyasi veya ekonomik olarak zorda olan ekonomilerin yüksek faizle borçlanmasının temelinde de bu yatar. Yani faiz borcun geri ödenememe riskini taşır.  Bunu detaylı yazıyorum ki elinizdeki kağıtların ne olduğunu bilin. Temeli güven esaslıdır.

Günümüz dünyasında para budur. Karşılığı yoktur. Basma tekeli devlettedir ama devlet istediğine bu tekeli kullanma yetkisi verebilir. (Bu cümleyi sırf bankalar basıyor parayı,yalan söylüyorsun diyenler için yazdım. Onlar tekrar okusun bu bölümü)

Bitcoin Nedir?

Bitcoin esasen arkasında herhangi bir devletin bulunmadığı, devlet yerine teknolojik altyapının bulunduğu bir değiş tokuş aracıdır. Yani paradır. Ancak bazı nedenlerle paranın özelliklerini taşımaz. Örneğin arkasında bir devlet yoktur. Devlet olmadığı gibi güçlü bir sermayedar da yoktur. Halihazırda para niteliği sadece talebe dayanır. Tıpkı paralar gibi karşılıksız olarak basılır. Yani değeri tamamen piyasada belirlenir. Birileri faizine müdahale ederek fiyat düşüşünü engelleyemez. Bitcoin yatırımı yapanları üzecek rekabetçi kur politikası uygulayalım gibi merkezi bir karar alıcı yoktur. Bunu bilin. Yatırım yaparken fiyatlar aşırı düşünce sızlanmayın. Fiyatlarında oynaklık olmasının esas sebebi yukarda yazdığım hususların birleşimidir.

Bitcoini Kim Neden Çıkardı? Kaç Bitcoin Var?

Bitcoini kimin neden çıkardığına ilişkin çok sayda komplo teorisi mevcut. Bunca dedikoduya rağmen kurucu Satoshi Nakamoto halen ortaya çıkmış değil. Bazıları her olayda olduğu gibi bu Rothshildlerin hain bir planı derken bazı gruplar ise olayın tamamen yeni internet çağının gençlerinin icadı olduğunu, eski kafalı bürokratların bu gençleri asla bulamayacağını söylüyor.

Gelelim piyasada kaç bitcoin olduğu meselesine. Bitcoin normal paralar gibi sınırsız arza sahip değildir. Yalnızca 21 milyon adet üretilmiştir. Bu da önemli konulardan biri. Bu sınırlı arz bitcoinin geleceğinin altına endeksli para sistemine döneceğini gösteriyor. İlerde değineceğim.

Manifestosunda da yazdığı üzere bitcoin;

-ülkeler tarafında üretilen para birimlerinin oynaklığı

-ülke yönetimlerince söz konusu para birimlerinin yakından takibi ve işlem kısıtı 

-hesaptan hesaba para hareketinin dünyada belirli bir tekel tarafından yönetilmesi (Swift sistemi gibi) dolayısıyla para transferinin ve ticaretin kısıtlı olması

-finansal sektörün gereğinden fazla komisyon alması ve para transferinin pahalı olması

-crowd funding meselesinde ciddi kısıtlamalarla karşılaşılması

Nedenleri ile piyasaya çıkmış bir para birimidir.

Bitcoin Nasıl Çalışır?

Bitcoin temel olarak bir bilgidir. Bilgisayar üzerine geçirdiğimiz her şey gibi bitlerden byte’lara, byte lardan megabaytlara oradan da gigabaytlara uzanır. Bitcoin bir bilgidir dememizin esas sebebi ise yine normal paralardan farklı olarak madeni ya da kağıt şeklinde bir versiyonunun bulunmamasıdır.

Bitcoin temel olarak alışılmış olan merkezi ağ sistemi ile değil, dağıtık dediğimiz her kullanıcının bilfiil katıldığı/katılmak zorunda olduğu ağ mekanizması ile çalışır. Sistemin daha detaylı işleyişini izah ettiğim blockchain yazısını okumanızı tavsiye ederim.

Bitcoin Nasıl Üretiliyor?

Bitcoin madencilik yani mining denilen sistemle üretilmektedir. Üretim süreci temel olarak bitcoin verilerinin ve bilgilerinin yani veri tabanını oluşturan bilgilerin algortimalarının çözülmesi ile oluşmaktadır.

Bu sistemde veri tabanı bloklardan oluşur. Bloklar üstlerinde hash de denilen bir etiket taşırlar. Bu etiketler veri tabanı içindeki bilgilerin eserlerini/işaretlerini taşır ve şifrelidir. Şifreyi çözdüğünüzde veri tabanına ulaşırsınız. Veri tabanındaki tüm bilgiler çözüldüğü anda herkese kayıtlıdır. Bu blokların içinde sizin de para transferi bilgileriniz, hesap bilgileriniz olduğundan çözüldüğünde sistemde herkese kayıtlı olur. Dolayısıyla aynı parayı başkalarına gönderemezsiniz.

Bloklar hep kendinden önceki bloğun verilerini de taşıdığından her blok çözümünde yani her bitcoin üretiminde bir sonraki bloğun algoritmasını çözmek daha da zorlaşmaktadır. Bitcoin üretiminin yani madenciliğinin maliyeti de bu yüzden makine + enerji den ibarettir. Makinelerin işlemcileri normal kullandığımız bilgisayarlardan oldukça fazladır. İşlemcilerin işlem adedi arttıkça işlemcinin içindeki çiplerin elektron hareketi arttığından ısınma artar. Eğer bu işlemcileri soğutmazsanız makine yanar. Bu yüzden soğutmak için de ekstra maliyet gerekmektedir. Bu da sizin enerji maliyetinizi oluşturur.

Bitcoin Yatırımı Nasıl Yapılır?

Bitcoin ulusal ve uluslararası platformlarda satılmaktadır. Yine size yönlendirme yapmamak için link vermiyorum. Google’da yazın çıkar zaten. Önce bu bitcoin yatırımı yapılabilen firmalardan hesap açarsınız. Sonra bu firmaların bankalardaki hesaplarına para gönderirsiniz. Sonra bu firma sizin onların hesabına gönderdiğiniz parayı sanal olarak sistemlerine geçerler ve nihayetinde sizin online kullanımınıza hazır olur. Buradan fiyatları takip ederek alım yapabilirsiniz. Bitcoinin fiyatı tıpkı değerli metaller gibi dolar üzerinden TL ye çevrilmektedir. Yani doların TL’ye karşı değeri arttıkça bitcoinin TL karşılığının fiyatı artar. Buna dikkat edin.

Bitcoin Cüzdanı Nedir ?

Eğer mining faaliyeti yapıyorsanız sahip olduğunuz bitcoinleri bir yerde tutmanız gerekir. Bu bitcoin cüzdanlarını iyice araştırıp öyle girin. Cüzdan güvenliği konusunda ciddi sıkıntılar var çünkü. Bitcoin yatırımı yapıp dünyanın parasını kazandım zannederken aslında hiç paranız da olmayabilir. Zaman zaman bitcoin cüzdanlarının internet ortamında gasp edildiği haberlerini konuyla biraz ilgisi olanlar okumuştur. Bitcoin cüzdanları için halen yüksek güvenlikli bir sistem kurulabilmiş değil. Madencilik yapıp zengin olacağım derken eldeki bulgurdan olmayın.

Bitcoin Yatırımı Güvenli Mi?

Bitcoin yatırımı meselesini cazip kılan şey aslında bu. Bitcoinin para transferleri hususunda oldukça güvenli olduğunu söyleyebilirim. Hatta ilerleyen vadelerde belki bitcoin değil ama arkasında devlet olan blockchain tabanlı bir para birimini blockchain tabanlı ortamda gönderileceğini göreceğiz. Yine ilerleyen günlerde mevcut para birimlerinin bitcoin sistemi ile transferini göreceğiz. Yani sistemin güvenliği konusunda (en azından para transferi, doğrulama ve teyit işlemleri hususunda) kimsenin şüphesi yok. Fakat aynı şeyi bilgi güvenliği gibi günümüz dünyasının esaslı unsurları için geçerli değil.

Benim bu noktadaki en büyük endişem tamamen dağıtık olan bir ağ sisteminde gizli kalması gereken mevduat bakiye bilgisi, kimin kime ne transfer ettiği bilgisinin dağıtık sistem içinde yer alan güvenliksiz üyelerde olması ve bu bilgilerin çalınması şeklinde. Aranızda kardeşim bilginin ele geçirilmesi paranın kendisinden daha pahalı sürüyor o yüzden kimse uğraşmaz deme. Bilgi en pahalı şey bu dünyada. Öyle bir bilgi ele geçirirsin ki istihbaratlar peşinde koşar, ülkeler sana para yağdırır. O yüzden bilgiyi hafife almayın. Ki bu bitcoin konusunda benim en büyük endişem bu.

Bitcoin Bir Para Birimi Mi?

Bitcoin şu an bir para birimi mi derseniz bence evet. Hatta convertibıl (yani tüm dünyada kullanılabilir karşılığı olan) bir para birimi mi derseniz buna da evet derim. Şimdi “bu parayla marketten alışveriş yapamıyorum ki ben yea” diyenleriniz olacaktır. Konvertibilite bununla ölçülmüyor. Mesela TL’de convertible bir para birimidir. Ama İtalya’da TL ile de bakkaldan alışveriş yapamazsınız.  Önemli olan bu parayı bir bankaya ya da döviz bürosuna götürdüğünüzde karşılığı olarak para alabilmenizdir.

Dolayısıyla benim nihai kanaatim bitcoinin bir para birimi olduğudur. Hatta tıpkı diğer paralar gibi de bir yatırım aracıdır. Sadece enflasyona karşı koruması yoktur ve kimse bu para birimine karşı faiz vermez. En büyük noksanlıklarından biri de budur bitconin.

Bitcoin Doların Yerini Alabilir Mi?

Doların yerini alma söylemi oldukça iddialı bir söylem. Çünkü dolar rezerv para birimidir. Rezerv para nedir derseniz dünya ticaretinden en çok pay alan, zaman zaman ülkelerin para birimlerini ona endekslediği bir para birimidir.

ABD öyle bir sistem kurmuş ve bu sistemin yıkılmaması için öyle bir silahlı güce sahiptir ki bu sistemi yıkabilmeniz için benzeri bir muadil iktisadi sisteme ve silahlı güce sahip olmanız gerekir. Yine rezerv paraların en önemli özelliği dünyanın ekonomik sıkıntıya girdiği zamanlarda sınırsız olarak basılabilmesi, buna rağmen enflasyon yaratmamasıdır. Bitcoin baştan sınırlı üretileceği söylenerek zaten rezerv para olma imkanını reddetmiş bir vizyonsuzluk örneğidir bu noktada.

Bitcoin Yatırımı Ama Neye Dayalı?

Dünyada daha önce belli bir metale dayalı olan ve sınırlı olarak üretilebilecek para denemesi yapılmış ve bu deneme ciddi bir hayal kırıklığı ile sonuçlanmıştır. 2.dünya savaşının sona ermesini müteakip dünya ülkeleri ortak bir karar alarak bretton woods sistemine geçmiştir. Bu sistemde tüm dünya para birimleri dolara, dolar da altına endekslenmiştir. O dönemde ülkeler ancak merkez bankalarının rezervlerindeki altın kadar para basabilirdi.

Bu durum yani para miktarının dünyada kısılması dünya ticaretini mahvetmiş, ülkeleri daha fazla para basabilmek için savaş gibi hızlı yollara itmiş. 1960-70 aralığında bu sistem sallanmaya başlamış, dönemin Fransa devlet başkanı ABD’nin dünyadaki dolar miktarını karşılayacak altını yoktur diyerek taşı kuyuya atmış ve sistem bu açıklamadan sonra cortlamıştır.

Özetle bitcoin bu saydığım sebepler nedeniyle rezerv para birimi olamaz. Hatta benim şahsi görüşüm doların tahtı öyle sağlam ki uzunca bir süre bırakın bu tahta oturmayı göz dikmeyi deneyen dahi olmayacaktır. Bu yüzden bitcoin yatırımı yaparken bu hususları muhakkak göz önüne alın.

Bitcoinin Kuruluş Amacına Aykırı Hareket Etmesi

Bitcoinin kuruluş amacını yukarda yazmıştık. Bu bölümü tekrar etmek istiyorum. 

-ülkeler tarafında üretilen para birimlerinin oynaklığı

-ülke yönetimlerince söz konusu para birimlerinin yakından takibi ve işlem kısıtı 

-hesaptan hesaba para hareketinin dünyada belirli bir tekel tarafından yönetilmesi (swift) dolayısıyla para transferinin ve ticaretin kısıtlı olması (kara para önelmleri)

-finansal sektörün gereğinden fazla komisyon alması ve para transferinin pahalı olması

-crowd funding meselesinde ciddi kısıtlamalarla karşılaşılması

Bitcoin günümüzde geldiği nokta ile inanılmaz oynak bir para birimidir. Değeri o kadar hızlı değişiyor ki başımız dönüyor. Bu değer kaybından zengin olanlar oldu, tüm parasını burada kaybeden de. Bu nokta bitcoinin kuruluş hedeflerinden ilk sapma aşaması. Aslında hayal edilen bu değildi. Hatta şikayete konu olan ve yerine geçilmesi istenen para birimlerinin en çok şikayete konu olan özelliği buydu. Ama her nasılsa bitcoin de bu hale geldi.

Gelelim finansal sektörün gereğinden fazla komisyon alması meselesine. Yani bizzat kendi yaptığım bitcoin transfer işlemlerinde öyle transfer masrafları çıkıyor ki  bırak finansal sistemi bildiğin tefeciyi aratır. Yani esas amaçlarından biri bu komisyonları azaltmak olduğu söylenen bitcoin bu noktada tamamen gayesinden sapmış ve çuvallamış vaziyettedir.

Halihazırda bitcoinin avantajı olarak kabul edebileceğimiz özellikler ise şunlar: bitcoinin devletler tarafından takip edilememesi, swift gibi para transfer tekelinin bulunmaması ve crowdfunding meselesinde sınırsız olması.

Bitcoinin Faiz Getirisinin Olmaması

Bitcoinin bence en büyük dezavantajlarından biri de bu. Günümüz dünyasında önlenemeyen hatta istenen bir olgu var. ;enflasyon.

Ülkemizde ve Almanya gibi ülkelerde enflasyona kötü gözlerle bakılır(tarihi sebeplerden ötürü) ama Japonya da ulan şöyle %1 filan enflasyon olsa da yolumuzu bulsak derdindedir her hükümet. hatta Japon hükümetleri uğraşır didinir ama bu soruna da yaklaşık 30 yıldır (since 1990) çare bulamamışlardır.

Yani günümüz ekonomik dünyasında enflasyon olmak zorundadır. Öyle adam smith görünmez el filan diyen olursa o eli münasip bir yerinize iteklerim. Öyle bir ütopya yok onu unutun. Silin onu. Enflasyonun olmadığı bir ortam yoktur olmayacaktır dedik. Enflasyon var ise faiz de olacaktır.  Enflasyonun olamadığı bir ortamda faiz yok ise o şey olmayacaktır. Bakın arkadaşlar netiz değil mi. Bak kafalar temiz olsun. Faiz yoksa para birimi de yok. Olmaz.

Dolayısıyla bu ciddi bir sıkıntı. Bitcoin yatırımı önündeki en büyük engel de bu diyebilirim. Çünkü nakit akışı sağlamıyor.

Bitcoin Borsası ve Türevleri

Bitcoin çıktıktan sonra millette yüklenince inanılmaz bir para türeyişi başladı. İco deniyor buna.(yani ilk halka arz) burada çok tokatlanan oldu. Yani içerde olmasaydı jet fadıl başgan jetcoini çıkarır alayımızı da o gazla tokatlardı. Hepimizde keyif alır otobüslere biner kapı kapı gezerdik.

Neyse fadıl reyisi de andığımıza göre devam edebiliriz. Bu bitcoin çıktı sonrasında çok türevi de geldi. İçinde sağlan olanları var çürük olanları var. Bunların hepsinin ne olduğunu anlayabilmeniz için paperworklerini yani manifestolarını okumanız lazım. Ben en meşhurları ethereum ve ripple ı okumuştum. Hatta bitcoin le birlikte teorik olarak en beğendiğim iş modeline de ripple sahipti.

Bu tip bir sürü blockchain tabanlı para birimi var. Bunlara alt coin de deniyor. Bunların borsaları var. Bildiğin para alır satar gibi işlem yapıyorsunuz. Değerleri artıyor azalıyor. İnanılmaz oynak ve riskli bir piyasa. Yani ben buraya denemek maksatlı bir 500 tl attım. 100 TL’si zaten transferde gitti. Kalan 400 TL ile o altcoin senin bu alt coin benim derken temiz paramı bıraktım çıktım. Çok rahatım. Tabi bir jet fadıla para yedirmek kadar keyifli değil ama reyis içerden çıkana kadar böyle sağda solda parayı eziyoruz.

Bitcoini Devletin Tanımamasının Yol Açacağı Sorunlar

Bitcoinin problemleri say say bitmiyor, içim de fena şekilde şişti ama hizmete devam. Anlatacağım.

Bitcoini şu an hiç bir devlet tanımıyor. Hiç bir devlette bitcoin tarzı bir para da çıkarmadı. Bitcoinle çalıştın kazandın, e devlette vergi alması lazım o da ne ? Devlet vergiyi bitcoin le almıyor. hoooop parayı çevir onunla öde. Bu durum yani devletin bitcoini tanımıyor oluşu bitcoin yatırımı nın karizmasını çizim çizim çiziyor.

Parayı Para Yapan Unsur ve Bitcoin

Evet geldik zurnanın zort dediği bölümlerden birine. Parayı para yapan  unsur taleptir. Yani bir paranın para olması için o paranın talep görmesi gerekir. Mesela devletler bastıkları senetlerin para olabilmesi için kanun çıkarır ülke içinde kullanımını zorunlu kılar ve zorlama talep yaratırlar. Rezerv para konusu da bu talep meselesine bağlıdır.

Bitcoinin önemli eksikliklerinden biri bu. Yani illegal bir işiniz yoksa bu parayı kullanmak zorunda değilsiniz. Benim burdan çıkarttığım ise zorunlu bir tetikleyici olmadıkça bitcoin hep olacak ama hep alternatif olarak kalacak. Satha yayılmayacak. Bu da bitcoinin bir para yani işlevli bir para olması önündeki en büyük engel bence.

Bitcoinin Yasal Alt Yapısı

Evet bir diğer sorunda bu. Örneğin Dolar Yatırımı başlığında izah etmiştik. Devlet şahıs mevduatlarını 150.000 TL ye kadar garanti altına almıştır. Bitcoin de olmayan unsurlardan biri bu. Yani manyağın biri parayı çalsa, hırsızlık yapsa sistemi patlatsa tüm coinleriniz gidiyor ve hakkınızı hukukunuzu savunacağınız bir hukuki alt yapı yok. Çünkü devlet bu para birimini tanımıyor.

Bir diğer konu ise miras hukuku. Misalen bitcoin cüzdanınızda 100 coin var. Normalde zenginsiniz. Hatta çocuğunuzu da kurtardı diyebiliriz miktara bakınca. Bu mutluluk içinde yürürken hooop yolda inme indi ve öldünüz. Mirasınız ne oluyor sizce?

Cüzdan şifresini sizden başka bilen yok, bir yere yazmadınız. Resmî kayıtlarda da yok. Geçmiş olsun. Evladınız sizin ölünüze sövüyor muhtemelen. Evlatlarınızı küfür ettirtmeyin. Kendinize hiç ettirtmeyin bence.

Bitcoin Gelecekte Ne Olacak? 

Son olarak çok kısa kendi öngörümden bahsedeyim. Sadece blokchain tabanlı, arkasında güçlü bir sermaye olmayan şu an piyasanın en güçlüleri gibi  bitcoin,ethereum ve ripple gibi olan para birimleri bence gelecekte kalmayacak. Bu para birimleri ya bir şirket ya da bir devlet tarafından satın alınabilir. Ancak o zaman popüler şekilde kullanılabilir. Kilit nokta sermaye gücü. Bu bir çok uluslu şirket olabilir ya da bir devlet olabilir ama bence kesinlikle bir çok uluslu finans şirketi olacak. O kadar güçlü sermaye ancak bir çok uluslu finans şirketinde olabilir. Gelecekte bu olacak bence. Bu konuda fütüristik bir vadem var diyebilirim. Çünkü bunun olması için devletler arası rezerv para çarpışmasının sona ermesi gerekiyor ki sanırım bu ancak yıkıcı bir savaş sonucunda mümkün olabilir.

Son Tahlil

Evet bu kadar sayfalarca yazı ve tatavayı yaptık. Şimdi bir özet geç ulan kısmına gelelim.

Yukarda yazdıklarım doğrultusunda (hepsi şahsi düşüncem ve tartışmaya sonuna kadar açık)

-bitcoin asla ve asla normal bir para birimi olmayacak

-asla ama asla rezerv para biriminin yerini alamayacak

-bunların olasılıklarının doğması için mevcut düzene yakın bir sisteme girmesi lazım ki bu sefer kendi manifestosu ile çelişecek ve bunun için ciddi bir yıkım gerekmekte

-ben asla al/satını da yapmam yatırımını da.

-yatırım yapan yarışmacı arkadaşlara başarılar…